Print

BẢN SẮC HUẾ TRONG THƠ VÕ QUÊ - NGUYỄN ÁNH VÂN

Category: Báo chí
Published Date
Written by Võ Quê
Hits: 6964
Image Tạo hóa đã dành cho Huế một cảnh sắc thiên nhiên tươi đẹp và nên thơ. Tất cả đất trời như một bức tranh thủy mạc...Võ Quê là một con người của sông Hương Núi Ngự (Nguyễn Ánh Vân).

 

BẢN SẮC HUẾ TRONG THƠ VÕ QUÊ

NGUYỄN ÁNH VÂN


     1. Thiên nhiên miền Hương Ngự

     1.1 Huế - một miền non nước đẹp và thơ

     Tạo hóa đã dành cho Huế một cảnh sắc thiên nhiên tươi đẹp và nên thơ. Tất cả đất trời như một bức tranh thủy mac tuyệt vời. Hoàng Phủ Ngọc Tường đã cho rằng "có lẽ thiên nhiên đã giữ vai trò nào đó, thực quan trọng, trong sự tổng hợp nên cái mà người ta gọi là Bản sắc Huế". Quả đúng như vậy,thiên nhiên đã tạo cho Huế  một nét độc đáo, mọt bản sắc riêng. Bởi vậy, khi công nhận Huế là Di sản văn hóa nhân loại, UNESCO không chỉ xem xét những nét độc đáo do con người tạo dựng như đền đài, lăng tẩm...mà còn nhìn thấy được sự gắn bó dáng sông thế núi.

     Cảnh sắc thiên nhiên xứ sở này đã đi vào biết bao bài thơ trang văn của biết bao thi nhân, văn nhân trên mọi miền đất nước. Võ Quê là một con người của sông Hương núi Ngự. Được sinh ra và lớn lên trên quê hương này là một vinh dự. Nhà thơ đã dùng tài thơ của mình để viết nên những dòng tâm huyết cho quê hương:

Có sinh ra và lớn lên ở Huế
Mới thấy lòng thương Huế biết bao nhiêu
Huế mưa đông, Huế nắng hạ sương chiều
Huế khóc, Huế cười, Huế vui, Huế khổ
Huế hiền ngoan, Huế căm hờn phẫn nộ
Huế ngàn năm xưa Huế triệu năm sau
Trước hay sau Huế chỉ một tình đầu
Huế chung thủy trong mối tình đất nước
Huế của dân lành ấp yêu ngàn nguyện ước
Mơ Huế bình yên tiếng hát cung đàn
Hồn ca dao mặn mà nhịp phách tình tang
                       (Huế)

     Lòng yêu mén tự hào về cảnh sắc thiên nhiên Huế đã xúc động hồn thơ, Võ Quê đã phác thảo trong tác phẩm của minh một miền non nước tuyệt vời:
                     Cố đô sơn thủy hữu tình
                   
Trăng Hương giang gió ngự Bình thành thơ

                     (Uy nghi Ngọc Trãn)

     Dòng sông Hương mang nét đẹp đặc trưng của thiên nhiên Huế. Từ Trường Sơn hùng vĩ, sông Hương nhẹ nhàng uốn lượn qua các miền thôn quê, dùng dằng trôi giữa lòng thành phố lại tiếp tục cuộc hành trình thẳng Ngã Ba Sình rồi đổ ra phá Tam Giang...Dãi lụa mềm mà thiên nhiên ban tặng cho Huế cũng đã nhẹ nhàng đi vào thơ ca nguyên sơ màu lấp lánh:
                    Đất lành chim đậu âu ca
                   
Ơi sông Hương chiếc lược ngà miền Trung
                   
Sen đời tươi đã nở hồng

                          Đường lên hạnh phúc trong dòng sông thơm

                     (Hát về những dòng sông)

     Nhà thơ đã đưa vào thơ của mình một dòng Hương lấp lánh ánh nắng buổi ban ngày "mơn man gió sông Hương tràn sắc nắng" (Hội vật làng Sình) và "Con sông Hương trong xanh biêng biếc" (Đêm trước buổi lên đường)...ấy khiến cho lòng người không khỏi bồi hồi lúc đi xa. Nói đến sông Hương mà  không nói đến cầu Trường Tiền thì e còn thiếu. Bởi cây cầu này cùng với dòng sông Hương đã trở thành một trong những biểu tượng của Huế, nó có mặt trong rất nhiều câu thơ, lời ca, bức họa về xứ sở này:
                    Trường Tiền hắt bóng vào thơ
                   
Riêng tôi hắt nỗi ngẩn ngơ vào mình
 
                     (Huế đêm)

     Có lẽ không chỉ nhà thơ mà bất kỳ ai biết Huế, biết yêu thiên nhiên, yêu cái đẹp hẳn cũng sẽ ngẩn ngơ trước những tuyệt tác hài hòa này. Khi màn đêm buông xuống thì trên dòng Hương Giang bóng trăng dập dìu cùng tiếng đàn, lời ca cùng những chiếc hoa đăng lung linh tỏa sáng như vì sao trôi lạc giữa mây ngàn.
                   Huế tôi yêu yên ả
                   Trăng non mặt sông hiền
                  
Xao xuyến lời ca đêm
                   Gợi một miền non nước
               
                     (Đêm trăng non)
    "Dòng sông và những đầm phá của nó, những dòng kênh uốn lượn qua thành phố với tư thế của những ngôi nhà nằm giữa  những khu vườn xanh tươi, tất cả mang lại cho Huế một vẻ trong sáng đầy thư thứi, dành riêng cho cảm hứng nghệ thuật và tri thức. Huuees đã làm và vẫn còn laf một trung tâm của nền văn hóa Việt Nam...Vẻ đẹp của Huế và lịch sử mà nó làm chứng, đã ban cho thành phố Huế mang một sức hấp dẫn về văn hóa và du lịch có tầm cỡ Quốc gia và Quốc tế..(5-218) - đó là một đoạn trích Văn kiện của Liên hợp quốc, do  Ban thư ký của Unesco soạn, điều đó chứng tỏ rằng thiên nhiên đã đóng góp một phần rất quan trọng tạo nên "Bản sắc Huế'.
Mỗi lời thơ viết ra chính là để nhà thơ bộc bạch cảm xúc chất chứa trong lòng mình. Võ Quê đã cho chúng ta biết rằng ông yêu mến tự hào biết mấy  xứ sở quê hương. Trong thơ ông , chungsta bắt gặp  những hình ảnh tươi đẹp của cảnh sắc thiên nhiên Huế:
Khi cây lá rì rào hương thảo dã
Những tên làng nuôi kỷ niệm đời ta
Gió phóng khoáng sắc trời trong yên ả
Ngọn nồm dâng sông nước hiền hòa

(Dạt dào xuân tươi)

     "Thi trung hữu họa", nhà thơ đã vẽ nên trong thơ mình một bức tranh đầy hình ảnh và màu sắc. Khiến cho ta không khỏi ngỡ ngàng thích thú  khi được chiêm ngưỡng bức tranh này:
Phá Tam Giang nối đôi bờ đất cát
Đất thắm lúa vàng, cát tắm biển xanh
Vào lộng ra khơi thuyền đầy cá bạc
Diều tuổi thơ no gió gọi vầng trăng
(Dào dạt xuân tươi)
     Huế đẹp. Huế thơ. Huế là mảnh đất ươm mầm những tài năng thi ca, âm nhạc, hội họa...Thiên nhiên đã ưu ái cho Huế những cảnh sắc thơ mộng và Huế đã gợi cho người những cảm xúc vừa rạo rực chân thành vừa đằm sâu, dịu ngọt :
Nét hoa văn hiện thân vào sóng lúa
Và hồn thiêng sông núi kết thành thơ
(Dạt dào xuân tươi)
     Và ta biết đến Huế với "nét dịu dàng pha lẫn trầm tư" trong thơ. Đi trong lòng Huế với cảm xúc bồi hồi của đứa con sắp đi xa quê mẹ. Thơ Võ Quê đã viết về những hình ảnh Huế - những hình ảnh mà chưa xa đã nhớ vô cùng:
Huế bông cúc thoảng hương phố nhỏ
Những hàn cây rợp bóng những con đường
Huế trầm mặc cổng thành rêu phủ
Tiếng trẻ học bài nghe rất thương...

(Đêm trước buổi lên đường)
     Một vẻ đẹp rất riêng, rất Huế: nhẹ nhàng và sâu lắng, yên ắng và dịu hiền. Hẳn Võ Quê đã trải rộng tâm hồn yêu cái đẹp, yêu thơ của mình ra để nắm bắt được cái thần của một buổi chiều Huế như thế này:
Bông phượng bay đỏ lối em về
Chiều nội thành dịu dàng bay áo trắng
Dòng Hương xanh chuồn chuồn bay tiễn nắng
Hoàng hôn đầy thoáng tím mây bay

(Chiều Huế)

     Những câu thơ trên nói về trạng thái động của sự vật, hiện tượng nhưng lại toát lên một sự tĩnh lặng của cảnh chiều Huế, bởi tất cả những bông phượng, tà áo trắng, những con chuồn chuồn và cả những đám mây...đều bay rất nhẹ nhàng, rất dịu dàng. Chừng ấy chuyển động để gợi lên toàn cảnh yên tĩnh rất nên thơ.

    Sự kỳ diệu của thiên nhiên đã góp phần tạo nên "Bản sắc Huế", Huế nên thơ cũng lắm thơ viết về Huế. Với bầu  nhiệt huyết sáng tạo của mình, Võ Quê, nhà thơ xứ Huế đã dành cho quê mẹ những bài thơ ngợi ca chân thành, tha thiết nhất. Những bài thơ ấy đã "đem lại cho người đọc những rung cảm thẩm mỹ bất ngờ". Thiên nhiên Huế đã đi vào thơ Võ Quê đẹp như một huyền thoại. Nhà thơ gởi nỗi niềm tha thiết mến yêu vào dòng sông, ngọn núi, những tên đất, tên làng...

      1.2 Huế những ngày không bình yên
    
    
Nếu nói dến thiên nhiên Huế mà chỉ nói đến vẻ đẹp, vẻ nên thơ tôi e rằng chưa đầy đủ. Trải qua bao năm tháng chiến tranh gian khổ...

(Còn nữa)