NGƯỜI THÂN ƠI! BẠN BÈ ƠI! - Hồi ký Tiểu Kiều

Details

Published Date

Written by Võ Quê

Hits: 7995

Tiểu Kiều hoàn tất bản thảo ngày 20. 11. 2010 thì ngày 6. 12. 2010 Tiểu Kiều ra đi...

 

 

 

TIỂU KIỀU

.

NGƯỜI THÂN ƠI! BẠN BÈ ƠI!

Tạm biệt Khoa Ngữ Văn Đại học Sư Phạm Huế đã hơn một năm rưỡi, ngày lại ngày qua thời gian thanh thản trôi, có khi bâng khuâng buồn rồi đôi lúc chợt hân hoan vui vẻ.

Quan trọng và đáng mừng hơn hết là sức khỏe bình thường, ăn ngủ rong chơi thoải mái, đi đó đi đây, thăm viếng bà con bạn bè rộn ràng. Quả là về hưu thật nhàn hạ và sung sướng biết bao!

Bỗng một sớm mai thức dậy sau giấc ngủ ngon không mộng mị, hoảng hốt phát hiện đôi chân nhỏ nhắn có triệu chứng sưng vù – mà chỉ vào ban ngày thôi, khi trời về đêm lại xẹp hẳn như không hề có gì xảy ra.

Theo dõi tình trạng này độ một tuần, diễn biến vẫn cứ như thế, bắt đầu cảm thấy bất an, phải đi khám bệnh thôi. Đến khám ở Bệnh viện Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh, bác sĩ chẩn đoán là “giãn tĩnh mạch chi dưới”, uống thuốc theo toa của bác sĩ VHT hơn một tháng, chân xẹp hẳn không còn hiện tượng phù phù xẹp xẹp nữa. Mọi sinh hoạt hằng ngày trở lại như xưa.

Cho đến khoảng nửa năm sau, lúc đi tập thể dục buổi sáng, đang phấn chấn với từng bước một dẻo dai tự dưng thấy đôi chân nằng nặng, lại bị phù nữa rồi! Chần chừ đến ba, bốn ngày sau, lần này thì chân phù cả ngày lẫn đêm. Thêm nữa, cảm giác thấy người mệt mỏi hơn, biếng ăn, ít ngủ, người sút đi trông thấy, tâm trạng bối rối, biết lo âu sợ hãi.

Anh Quê, Ca Dao giục đi khám bệnh, vẫn đến Bệnh viện Bệnh viện Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh.

Qua một buổi sáng chực chờ để khám, xét nghiệm… Trưa ở lại khách sạn gần bệnh viện để chiều lấy kết quả. Rồi lại đợi chờ mòn mõi cho đến 18 giờ mới đến phiên vào khám. Ôi thời gian đợi chờ trong lo lắng dài lê thê, mệt rũ người!

Cả ngày vật vã ở bệnh viện đông đúc bệnh nhân, cuối ngày khi trời đã nhá nhem tối, không khí bệnh viện như lắng xuống âm u, bàng hoàng tê tái tứ chi rã rời khi nghe bác sĩ phán “suy thận giai đoạn cuối”. Năm mươi sáu năm giờ đây lần đầu mới thấm hiểu chữ “sét đánh ngang tai”. Bác sĩ giải thích, hướng dẫn này nọ, thủ tục giấy tờ ra sao… nghe trong tâm trạng hoảng loạn, tâm thần bất định.

Cánh cửa phòng khám bệnh viện sao nặng nề quá, hành lang bệnh viện về chiều lạnh lẽo quá, rời bệnh viện mà chân lê không nổi, anh Quê phải dìu từng bước ra taxi, trên xe cố gắng kìm nén cảm xúc khi thấy vẻ mặt lo lắng của chồng.

Về đến nhà, chạy vội vào phòng khóc oà, khóc thật to thật nhiều cho hả nỗi đau trong lòng, dẫu hiểu rằng nước mắt không giải quyết được gì nhưng ít ra trong lúc đau đớn tột cùng này cũng vơi đi phần nào những bức xúc trong tâm hồn.

Ca Dao đi công tác xa, điện thoại cho con báo tình hình và bảo con mua vé máy bay cho ba mẹ về Huế gấp càng sớm càng tốt. Nói với con trong tiếng nấc nghẹn ngào .

Ca Dao hoảng hốt dỗ dành, động viên: “Đừng khóc! Đừng khóc mẹ ơi! Điều trị sẽ qua khỏi thôi mà. Dũng cảm, lạc quan lên mẹ nhé, con thu xếp công việc về ngay với mẹ đây!”

Trời đất quay cuồng, tâm trí bấn loạn… Dù chồng con bên cạnh động viên thương yêu song vẫn cảm thấy hụt hẫng, cuộc sống xáo trộn. Đang chuẩn bị tinh thần vật chất để cưới vợ cho con trai thứ hai, niềm mong ước bấy lâu cả nhà chờ đợi, giờ thì sao đây, sao đây chồng con thương yêu ơi!

Theo lời khuyên của bác sĩ tại Bệnh viện Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh thì nên về Huế để điều trị ở Bệnh viện Trung ương Huế bởi nhiều lẽ: Bảo hiểm y tế đang ở Huế, bệnh này phải điều trị dài lâu, nếu ở Sài Gòn sợ bệnh nhân không kham nổi vì chi phí chạy thận rất tốn kém, hơn nữa Bệnh viện Trung ương Huế đang được đánh giá là có đội ngũ y bác sĩ giỏi, tận tâm, thiết bị máy móc tối tân hiện đại. Khách quan là thế, chủ quan là Huế quê hương còn có bà con, bạn bè thân thiết sẽ được sẻ chia, đùm bọc, giúp đỡ, mến yêu hơn Sài Gòn tứ cố vô thân. Suy nghĩ, cân nhắc, bàn bạc với chồng con, cuối cùng quyết định phải tuân theo lời bác sĩ thôi.

Điều làm não lòng hơn là trước lúc ra về, không gặp được Ca Dao để ôm choàng con trong vòng tay, xoa đầu con, vỗ lưng con một lần và nhiều lần nữa cho thỏa dạ.

Ngày và đêm ở chung cư Conic dịu dàng thoáng mát bình yên nhưng lòng lại trĩu nặng nỗi buồn, ngày mai xa rồi, xa căn hộ thân yêu nơi con trai sinh sống, biết bao giờ mới có dịp trở lại, chưa xa mà đã nhớ mỗi chi tiết của từng phòng: ăn, ngủ, khách, bếp…

Nhớ chi lạ mỗi buổi sáng, buổi tối cùng anh Quê đi bộ tập thể dục trong một không gian thoáng đảng, nhẹ nhàng ở khuôn viên Conic. Anh Quê thường chỉ mấy lô đất trống của người ta có ghi số điện thoại rao bán đất rồi nói đùa y như thật: “Vợ chồng mình bán xong mấy lô đất này rồi ra Huế tha hồ mà ăn tiêu thoải mái Kiều hí!” hoặc là: “Mấy người gúp việc nhà mình không chịu làm cỏ chi hết để đất um tùm làm sao mà bán được đất đây?”…

Vô cùng tiếc nuối những tháng ngày êm đềm, đầm ấm, hạnh phúc ở chung cư Conic với chồng con, bè bạn. Càng nghĩ ngợi nước mắt càng tuôn rơi.

Như người mất hồn, mọi sự phó mặc, tùy thuộc vào sự sắp xếp của chồng con, cứ thẩn thơ, thơ thẩn, bần thần. Cho đến hôm sau mới phần nào trấn tĩnh, gọi điện cho chị Liên Thi nói lời chia tay, hai chị em khóc tức tưởi trong điện thoại làm hai cậu em trai Hùng – Dũng phát hoảng: “Các chị bình tĩnh, bình tĩnh nào!”.

Vội vàng vơ nhanh ít vật dụng cho vào túi xách gọn gàng, hành trang nhẹ tênh mà bước chân nặng nhọc. Trong tâm thế sẽ “ra đi” vào một ngày gần nhất, bàn giao mọi thứ cho chồng con để một mai khi mình không còn nữa, chồng con biết đường mà lo liệu, mấy chục năm nay, quán xuyến tất cả trong nhà ai cần gì, muốn gì cứ hỏi mẹ. Giờ đây khi nhận nhiệm vụ mới, ai cũng ngơ ngác, may mà Ca Dao cũng đủ khôn lớn để có thể đảm đương việc nhà, tính toán chi tiêu cho phù hợp với hoàn cảnh bệnh tật. Sao Khuê thì ở xa dù chu đáo hơn anh.

Khăn gói về lại Huế trong nghẹn ngào, thương Ca Dao từ nay ở một mình vắng ba mẹ không ai chăm sóc cái ăn cái mặc, sớm tối đi về thui thủi, không ai mừng rỡ đón con đi làm về mỗi ngày, không ai cằn nhằn khi con ham chơi về khuya, mẹ hết có dịp nhắc nhở này nọ về sinh hoạt hằng ngày của con. Rời Conic mà lòng trĩu nặng, vấn vương bóng dáng con mỗi ngày, mỗi ngày!

Sao Khuê từ Áo về Huế trước để chuẩn bị cưới vợ bất ngờ khi thấy ba mẹ xuất hiện sớm hơn dự kiến, cố gắng giữ bộ mặt bình thản nhưng sao nụ cười lại méo xệch, quyết tâm không khóc, nén nước mắt trong lòng để Sao Khuê an tâm, từ từ rồi thông báo sau khi đi khám lại Bệnh viện Trung ương Huế.

Khi mở tủ để cất áo quần mang từ Sài Gòn về, bất chợt thấy hai chiếc áo dài mới may sẽ mặc, một cái màu hồng trong ngày đón dâu, áo nhung đỏ diện trong ngày dọn tiệc, tần ngần sờ từng chiếc một mà lòng quặn đau, hãy khóa tủ lại và đừng mở ra ngắm nghía nỗi buồn nữa. Thương con lắm Sao Khuê ơi và thương cả phận mình nữa!

Đường từ nhà đến Bệnh viện Trung ương Huế chỉ khoảng mười phút sao mà dài thế, đầy cả lo âu hồi hộp, dẫu biết hy vọng như thế là ảo tưởng nhưng vẫn thầm cầu mong sau khi khám, xét nghiệm này nọ bác sĩ sẽ bảo là bệnh thận nhưng không trầm trọng như kết quả ở Sài Gòn, có thể điều trị dài lâu theo thuốc, lạy Trời Phật!

Nhưng rồi cái gì đến phải đến, không thể cùng một triệu chứng, một kết quả xét nghiệm khoa học mà hai bệnh viện Sài Gòn, Huế ý kiến lại khác nhau được. Trước sau như một, như đinh đóng cột vậy, vẫn là suy thận giai đoạn cuối.

Suy thận giai đoạn cuối, những từ y học thật lạnh lùng và có phần tàn nhẫn hủy hoại thể chất, tinh thần trong ngày hôm nay và những ngày kế tiếp sẽ ra sao đây? Từ nay cuộc sống của ta gắn liền tại phòng thận tạo tại bệnh viện, tất cả từ nay sự sống niềm vui nỗi buồn đều nhờ vào tinh thần trách nhiệm, y đức của bác sĩ và sự thương yêu của chồng con bạn bè. Thế thì còn ý chí của ta? Ý chí, quyết tâm chiến đấu với bệnh tật để giành lại sự sống từng phút giây mà vui vầy với cộng đồng.

Thôi thì ngày mai vào nằm viện: Khoa nội thận cơ xương khớp. Mặc cảm vì vướng bệnh hiểm nghèo, lại đã về hưu sợ phiền luỵ đến người thân nên giấu tất cả bà con, bạn bè, hai vợ chồng âm thầm đưa nhau vào bệnh viện trong buổi sáng mưa buồn lê thê. Khí trời không lạnh mấy nhưng sao lòng ôi buốt giá!

Hôm nay , đúng nghĩa là ngày dài hơn thế kỷ.

ĐIỀU TRỊ Ở KHOA NỘI THẬN CƠ XƯƠNG KHỚP

Được phân vào nằm ở phòng bệnh có bốn giường, mỗi giường hai người, chưa tính đến người chăm nuôi. Phòng luôn luôn có đội quân trên dưới mười người, phòng thì hẹp, giường thì chật, không khí thật ngột ngạt. Phút ban đầu thấy bất an, trong người cứ có cảm giác khó chịu, mặt mày luôn nhăn nhó không có được một nụ cười nhưng rồi ngày lại ngày qua dần dà thấy bớt căng thẳng, bước đầu hòa nhập với sinh hoạt cùng mọi người trong phòng.

Phòng đủ mọi lứa tuổi từ 20 – 60, nhiều thành phần: sinh viên, buôn bán, làm nông, thợ thuyền, cán bộ công nhân viên chức… khắp nơi từ Quảng Bình, Quảng Trị, Quảng Nam, Đà Nẵng, Huế, Phong Điền, Quảng Điền, Hương Trà, Phú Vang, Hương Thủy, Phú Lộc, Nam Đông, A Lưới… hội tụ. Mỗi người mỗi số phận, mỗi tính, mỗi ý, mỗi hoàn cảnh khác nhau, không ai giống ai…

Vài ba ngày đầu nằm viện, diễn biến sức khỏe bình thường dẫu người có mệt mỏi nhưng vẫn chưa đến nỗi nào, hàng ngày y bác sĩ đến khám, đo huyết áp, tiêm thuốc, phát thuốc. Bác sĩ Phan Thị Tuyết tư vấn các phương pháp chạy chữa, để bản thân và gia đình cân nhắc, suy nghĩ, chọn lựa cho phù hợp với thể trạng, điều kiện sống.

Có 3 phương pháp:

- Chạy thận nhân tạo.

- Lọc màng bụng.

- Thay thận

Bác sĩ Anh Thư thuyết trình, cho xem phim ảnh, nêu những ưu và hạn chế của từng phương pháp, song tất cả còn tuỳ vào tinh thần và ý chí của bệnh nhân.

- Lọc màng bụng: Bệnh nhân khỏi đến bệnh viện thường xuyên, xây một căn phòng vô trùng ở nhà, nhận dịch ở bệnh viện về nhà tự lọc, nhưng cũng bất tiện là bỗng dưng trong nhà lại có thêm một bệnh viện nho nhỏ, trông thê lương lắm, mà lỡ có khi vụng về bị nhiễm trùng thì nguy to. Nhà lại neo người không ai giúp đỡ khó bề xoay xở khi bất chợt có diễn biến hiểm nghèo. Song người có điều kiện thì với phương án này khá thuận lợi, chồng con đỡ vất vả, tất bật.

- Chạy thận nhân tạo: Mỗi tuần từ hai, ba lần đến bệnh viện để chạy thận, lọc máu. Tất cả mọi khâu điều trị bệnh tình đều phó thác cho y bác sĩ, chờ khi kết thúc là ra về rồi đến hẹn lại lên. Nếu trong quá trình chạy thận có trở ngại, bất trắc gì thì bệnh nhân đã có y bác sĩ xử lý, can thiệp kịp thời. Bệnh nhân an tâm đọc báo, ngủ ngáy. Đa phần bệnh nhân chọn phương án này cho an toàn dù thỉnh thoảng trong quá trình chạy thận nhân tạo cũng gặp những sự cố đáng tiếc, không lường trước được.

- Thay thận: Những bệnh nhân trẻ tuổi, gia đình có điều kiện kinh tế, tìm được nguồn hiến thận họ sẽ đăng ký để xin thay thận, hành trình để được thay thận đầy cam go, làm đủ thứ xét nghiệm với cả người cho thận lẫn người nhận thận kéo dài cả mấy tháng trời ròng rã, kết quả khi được khi không âu là số phận an bài rồi, đành chấp nhận dù trong thương đau tốn kém song có người lại thật mỹ mãn, thuận lợi mọi bề, hứa hẹn kéo dài tuổi thọ, hy vọng sẽ sống lâu trăm tuổi.

Để đi đến quyết định cuối cùng là chạy thận nhân tạo hay lọc màng bụng, mình điện thoại vô hỏi Hải – cháu gọi bằng dì ruột, cũng là bác sĩ đang công tác tại bệnh viện Cần Thơ, hỏi ý kiến các chị cùng phòng, xin ý kiến của bác sĩ điều trị (Bác sĩ Tam), rồi cả bạn bè người thân nữa. Cuối cùng chọn phương án “chạy thận nhân tạo”. Chờ đợi lịch mổ cầu mà hồi hộp quá.

Điều kiện sinh hoạt ở bệnh viện chưa thích nghi được với mình, thế là cứ chiều chiều sau khi bác sĩ hết giờ làm việc, trốn về nhà nghỉ ngơi, tắm giặt cho thoải mái và sáng hôm sau trở lại, quy trình từ 17 giờ hôm nay đến 6 giờ sáng ngày mai kéo dài được độ năm ngày. Rồi thì bất ngờ ngày hôm ấy trong người mệt mỏi đến lạ kỳ, đầu nặng trĩu, chân tay rã rời, thở không ra hơi, mắt mờ, bước đi lảo đảo ngã nghiêng, bác sĩ phải cấp cứu cho thở oxy. Suốt ngày nằm thiêm thiếp, không ăn uống được, cứ nghe Sao Khuê dỗ dành mẹ uống thêm một muỗng sữa, này muỗng cho con, cho ba, cho bà ngoại, cho anh Dao, cho Phương… Cảm động lắm! Ráng mở miệng để uống thêm muỗng sữa nữa cho con vui lòng nhưng người cứ bức bối khó chịu. Từ cảm giác ấm lòng vì sự ân cần thương yêu của con nhưng không hiểu sao bỗng nổi cáu gắt la lối: “Mẹ không uống!” thật to. Sau khi hét toáng lên như vậy, thấy vẻ mặt buồn bã của con mình thật sự áy náy vô cùng muốn nói lời xin lỗi con nhưng không sao thốt thành tiếng được. Tự nhủ con hãy thông cảm cho mẹ về sự tức tối vô lối vừa rồi nếu con hiểu được cơ thể mẹ đang rã rời, tâm trí rối bời, tinh thần hoảng loạn.

Cho đến ngày hôm sau, sáng sớm tay chân run rẩy xỏ chân vào chiếc dép không xong, cầm ly nước không vững, rồi lại ngứa ngáy khắp người, chồng, con, mẹ, bạn thay nhau gãi khắp người, gãi ở tay, chân, ngực, bụng… nói chung là không có bộ phận nào trên cơ thể là không ngứa, cứ như có hàng vạn con kiến đang bò và cắn vào da thịt mình, gãi không ngừng tay, gãi liên tục… vẫn chưa thấy hết khó chịu, cả ngày lẫn đêm, cứ thay nhau gãi, gãi mãi, gãi hoài, gãi đến chảy máu da thịt vẫn chưa đã ngứa, bác sĩ bảo đó là một trong những triệu chứng của bệnh suy thận.

Tiếp theo là nôn mửa. Uống vào một miếng nước, muỗng sữa… đều nôn ra hết, không uống, không ăn chi cũng nôn. Một ngày nôn khoảng từ mười tới mười lăm lần, nôn đến phờ phạc người, bụng đói cồn cào, khát nước đến cháy họng mà không được ăn uống gì, vì bất cứ chất nào vào đều bị nôn ra hết.

Biết ơn lắm anh Hoài và Nhân ơi! Nhân pha sữa cho uống – nôn. Anh Hoài nấu cháo cho ăn – nôn. Uổng phí công sức và tình cảm bạn bè. Chỉ một buổi sáng chăm sóc mình mà Nhân chạy lui chạy tới như chong chóng, khi thì đút cho ăn, cho uống, thay khăn, thay túi nôn, có lúc nôn ra cả chiếu, mền, Nhân phải đi tìm điều dưỡng xin thay đồ mới. Chén cháo anh Hoài nấu thật thơm ngon, màu đỏ của cà rốt, vàng của khoai tây, đậu ngự… trông rất hấp dẫn và thèm ăn, thế mà ăn vào vài muỗng lại nôn ra khắp giường, tiếc thật, tiếc công anh nấu nướng, tiếc công Nhân đút ăn và tiếc cho mình không được hưởng thụ món ngon trong khi người đang đói meo.

Ngứa ngáy, nôn mửa, không ăn được và đau khổ hơn là không ngủ được, vật vã mãi rồi thiếp đi sáng hôm sau tỉnh dậy mới biết là bác sĩ có cho uống thuốc an thần, hèn chi! Trong người bức bối muốn phá phách, tay chân đập thình thịch xuống giường, đầu nện vào tường đôm đốp, la hét om sòm mà chẳng hiểu la hét chuyện chi chi làm ảnh hưởng đến sinh hoạt của cả phòng, đến khi bình yên trở lại mới thành tâm xin lỗi các chị em cùng phòng, mọi người cười thông cảm bởi ai đã từng qua cầu mới hay, họ bảo thường ngày sao thấy cô hiền lành thế mà hôm qua lại hung dữ kinh khủng, đành cười trừ bẽn lẽn chuộc lỗi thôi.

Khoảng một tuần sau thì hết hiện tượng nôn mửa nhưng vẫn còn ngứa ngáy toàn thân, bác sĩ bảo là do urê trong máu không thải được nên mới có triệu chứng ngứa ngáy, cho đến hôm nay sau gần 6 tháng điều trị, người vẫn ngứa cả ngày đêm, khi đang viết những dòng này là một tay viết, một tay gãi sồn soạt khắp người.

Nói đến sự gãi ngứa này, ban đầu cũng thấy xấu hổ, chỉ len lén gãi, gãi nhè nhẹ, sau chịu không nổi nhất là khi thấy xung quanh mình ai ai cũng xăn áo vén quần gãi say sưa mình mới mạnh dạn hơn phần nào, cũng vén áo, vén quần gãi cho đã, chẳng còn thấy thẹn thùng như những ngày đầu, gãi đến chảy máu, rách da mà vẫn không bớt ngứa, nhất là khi khí trời oi bức nắng nóng, cái ngứa dữ dội. Thế là suốt ngày nằm trong phòng điều hoà, ngồi bên quạt máy để cơn ngứa dịu đi phần nào. Ôi mặt mày suốt ngày nhăn nhó, sẵn sàng cáu gắt với bất cứ ai – dù là lời hỏi thăm đầy thiện ý.

 

 

Người thân ơi! Bạn bè ơi! Hãy thông cảm và bỏ qua cho nhé! Mình thật có lỗi với Dung – cô sinh viên xinh xắn cứ động viên mình ăn bánh, ăn được một miếng Dung khen cô giỏi, thêm miếng nữa, nể tình ráng ăn, được nước Dung đút thêm miếng nữa, mình đâm cáu gắt, thấy nét mặt buồn của Dung mình cũng ân hận thật nhưng mệt mỏi đau đớn quá, sau này khi khỏe hơn, bình tĩnh lại mong gặp Dung lần nữa để nói lời xin lỗi và mong cảm thông chia sẻ cho cô.

Bác sĩ chẩn đoán bệnh, cho đi mổ cầu để chuẩn bị chạy thận nhân tạo, sáng hôm ấy người run như cầy sấy. Theo nguyên tắc vào phòng mổ một mình, chồng nhìn theo ánh mắt thiết tha làm cháy lòng. Cuộc phẫu thuật thất bại do mình quá hoảng loạn, phần thì phòng máy lạnh, phần thì quá lo sợ, huyết áp tăng cao, ngạt thở, khi được đẩy ra khỏi phòng mổ mới trở lại trạng thái bình thường. Thôi thì đành về lại phòng, đợi quyết định mới của bác sĩ.

Đồng ý với thời gian mổ cầu cũng trải qua những ngày suy nghĩ, cân nhắc, chưa hình dung được mổ cầu là như thế nào chỉ nghe đến mổ là đồng nghĩa với thảm hoạ có thể xảy ra mà ngày cưới con lại sắp đến, nếu như có mệnh hệ gì thì dở dang cùng lúc cả hai việc; mai táng mẹ và cưới xin con, làm sao giải quyết, phần mình thì đã yên còn con lần đầu tiên trong đời mà trở ngại thì đau lòng quá, mẹ sao đành lòng nhắm mắt?

Tham khảo với ý kiến của bác sĩ, đề nghị kéo dài thời gian mổ cầu cho mình sau ngày cưới con, bác sĩ miễn cưỡng đồng ý - nhưng rồi diễn biến sức khỏe càng ngày càng xấu. Bác sĩ khuyên bảo chân tình: “Đám cưới có người thân, bạn bè lo, mạng sống của chị, chị phải tự lo”.

Tiếp theo là những ngày mê sảng, tâm thần bất định, suốt ngày không ăn uống gì, mình la hét, đập đầu vào tường… cho đến lúc mê man… chìm sâu trong hôn mê. Chuyển sang điều trị ở phòng cấp cứu không biết thời gian bao lâu, mình như đã là xác chết chưa lìa được cõi trần vì chưa trả nợ đời xong sao ?

Mơ màng và thoang thoảng bên tai lời Thanh Quý: “Niệm Phật đi Tiểu Kiều!”, Thọ thủ thỉ: “Cố lên Tiểu Kiều nghe!”, Nhân thì thầm: “Quyết tâm chiến thắng bệnh tật nghe!”.

Cũng lờ mờ nhận ra gương mặt của mạ, dì Huê, anh Quê, Sao Khuê với đôi mắt ươn ướt; mơ hồ thoáng thấy bóng Nhạn, Tùng, Thi, Phong, anh Học, chị Bích Hải, anh Đôn chị Trĩ, Xuân Hoàng, chị Quỳnh Nga – cựu chủ nhiệm, chị Minh Nguyệt vợ thầy Tri Niên, cô Bích Lộc, thầy Trần Hoàng – cựu phó chủ nhiệm, Thầy Hối vị trưởng khoa đầu tiên sau ngày giải phóng, chi đoàn cán bộ giảng dạy trẻ, trong trường, nào là Vân Yến, Vinh, Truyền, Quỳnh Nga, Vàng Anh, Tuyết… và nhiều nhiều nữa.

Người vẫn không động đậy, nhúc nhích được, mắt vẫn không nhấp nháy mặc dù trong lòng muốn nói lời cám ơn bạn bè đã đến chia tay… lần cuối! Cứ như thế, như thế khi đêm đã về khuya còn lại anh Quê, Sao Khuê người cầm tay, người nắm chân có phải để níu giữ hay là để truyền lửa ấm tình thân yêu cho mình?

Và người cứ lịm dần, lịm dần, chìm dần hôn mê sâu vào thế giới ảo giữa tranh tối tranh sáng, khi mờ mờ ảo ảo, khi vụt loé sáng lên trong tích tắc nhưng cũng đủ để cho mình cảm nhận được sự hiện hữu của mình trong phút khắc hiện tại: Ta vẫn còn sống dù hơi thở đang thoi thóp những điều muốn nói không diễn đạt được thành lời, cứ ú ớ ngu ngơ dần dần trong màn đêm tối mịt mùng.

Sáng ra, dần tỉnh lại, nghe Sao Khuê nhỏ nhẹ: “Mẹ gắng uống vài muỗng sữa cho có sức mà chạy thận!”. Khuê đút cho từng muỗng, từng muỗng thương yêu. Có phải vì sức mạnh của tình yêu thương con cái đã giúp cho mình tỉnh lại, dù không sáng suốt tinh thông nhưng cũng đủ để nhận biết sự việc xảy ra chung quanh.

Thời gian chờ đợi để được mổ cầu sao dài lê thê, nhưng rồi cái gì đến sẽ đến, điều gì sẽ xảy ra sẽ qua đi. Lòng luôn tự nhủ: Hãy can đảm lên, quyết tâm chiến thắng bệnh tật không hẳn vì bản thân mà còn vì mọi người thân yêu nữa. Loáng thoáng nghe Sao Khuê và Ca Dao khóc cùng nhau qua điện thoại, Sao Khuê gọi anh Ca Dao hãy về ngay kẻo mẹ không qua khỏi đêm nay.

Ca Dao về với mẹ, sau bao ngày bất động, không nói năng chi, chỉ biết gật và lắc đầu, thế mà như điều thiêng liêng nhất chợt mở mắt ra thấy Ca Dao đang nắm tay mẹ, mình đã thốt nên lời: “Sao con không cạo râu đi?” khi thấy râu ria lởm chởm trên gương mặt thân yêu của con trai. Một lần nữa cả nhà mừng vui khi thấy mình đã nhận biết và nói được thành lời.

Mổ cầu lần thứ hai, nhủ lòng phải bình tĩnh, dẹp bỏ những phiền muộn, âu lo. Vào phòng mổ trong tư thế sẵn sàng chiến đấu. Cám ơn các bác sĩ trong ê kíp mổ của Bệnh viện Trung ương Huế hôm đó! Họ ân cần hỏi han từ chuyện gia đình, con cái đến chuyện cuộc sống giản đơn hằng ngày. Họ đã tạo cho mình tâm thế bình thường, yên ả, lòng chợt vui và vững tin hơn, thanh thản hơn. Nhìn cây đèn to đùng ở giữa phòng, chợt nhớ đến tiểu thuyết “Đèn không hắt bóng” của Watanabe Dzunichi, tự dưng mình cảm thấy quý mến, gần gũi với các bác sĩ phẫu thuật. Chính nhờ cái không khí chuyện trò thân thiện ấy đã làm mình quên đi cảm giác sợ sệt ban đầu. Và rồi ca mổ qua đi, nói chung là thành công tốt đẹp, đương nhiên là có đau, xẻ thịt mà sao không đau được, đau đến buốt xương nhưng tâm trạng lại phấn chấn thấy được mối quan hệ thân thiết giữa bác sĩ và bệnh nhân. Mới hay bác sĩ phẫu thuật cũng còn là chuyên gia tâm lý nữa, chồng con, bạn bè mừng vui khôn tả.

Tiếp tục đoạn trường gian nan: Chạy bẹn. Theo nguyên tắc sau khi mổ cầu 20 ngày mới được chạy thận ở tay, trong thời gian chờ đợi này phải chạy thận qua bẹn để duy trì sự sống, để giảm lượng urê cho cơ thể bớt vật vã đớn đau.

Chạy bẹn ôi chao là đau! Nằm thẳng cẳng trên giường, hai chân bị trói vào thành giường trong suốt 3 tiếng đồng hồ không nhúc nhích động đậy, mỏi đừ người, toàn thân tê cứng, ban đầu mũi kim chích vào thịt đau tột cùng khi máy chạy được khoảng một tiếng, người tuy ê ẩm nhưng có phần dịu êm.

Nhìn cái máy chạy thận to như cái tủ lạnh, không biết hiện đại, tối tân ra sao nhưng vẻ lạnh lùng thì hiện rõ trong không gian phòng máy. Trong sự im ắng của phòng chạy thận, thi thoảng xuất hiện tiếng reo khi máy có sự cố làm mình bấn loạn tâm thần. Đúng là thể chất mỏng manh, tinh thần yếu đuối mà phải luôn chịu đựng thì đây cũng đúng là những thử thách mới, là những khó khăn lớn lao trong quá trình điều trị.

Cố gắng nhắm mắt ngủ để tự đánh lừa mình và quên đi thời gian đang trôi qua chậm rãi và không kém phần nặng nề. Qua ô cửa sổ phòng chạy thận, thấy bóng Ca Dao bồn chồn đi lui đi tới, muốn nở một nụ cười cho con yên tâm nhưng chưa cười được thì nước mắt đã ứa ra, tội nghiệp con.

Thương con trai phải suốt ngày đêm quanh quẩn chăm sóc mẹ trong bệnh viện, đỡ mẹ ngồi dậy, dìu mẹ nằm xuống, đút cho mẹ uống từng muỗng sữa, miệng lúc nào cũng tươi cười nói năng ngọt ngào, dỗ dành mẹ như ngày xưa con còn bé mẹ từng vỗ về con vậy.

Bất động trên băng ca, lơ mơ thấy anh Hiền, Sao Khuê đẩy đi trong hành lang bệnh viện, đi xét nghiệm hoặc siêu âm, chụp phim gì đấy, cứ im lìm như thế ai làm gì thì làm.

Nằm ở phòng cấp cứu của khoa thận nhân tạo được mấy hôm, ngày nào cũng truyền hai, ba bình dịch, tiêm bốn, năm mũi thuốc toàn cả trụ sinh, đôi khi cũng có truyền máu, truyền đạm, thuốc uống thì vô kể, cơ thể lúc nào cũng mệt nhoài.

“Chạy bẹn” mới thoạt đầu nghe cũng xấu hổ khi chỗ kín đáo lại đem phơi bày đau đớn. Nhưng sau khi chạy bẹn được khoảng ba lần thì người dần tỉnh táo, biết phân biệt, nhận biết mọi sự xung quanh tuy nằm ngồi vẫn còn khó khăn, phải luôn có người dìu, ẵm.

Khó chịu và bức bối nhất là phải hạn chế uống nước, bác sĩ cứ dặn đi dặn lại “ăn nhiều uống ít”, ăn nhiều thì ăn không nổi, mình vốn ăn ít từ thời con gái, chỉ thèm uống, khát khao được uống. Có lần Ca Dao nắm tay mẹ và nói “Mẹ cười đi mẹ!” mình vẫn tỉnh bơ. Dao năn nỉ: “Mẹ cười đi cho con vui mà!”. Miệng mình méo xệch: “Ai biểu con không cho mẹ uống nước!”. Dao cười mà đôi mắt đỏ hoe: “ Con không cho mẹ uống nước để mau lành bệnh - mẹ phải hạn chế uống”.

Những ngày nằm ở phòng cấp cứu mới thấy thương và biết ơn chồng con, bạn bè vô hạn, mọi sinh hoạt tối thiểu nhất cũng phải có người giúp đỡ. Cảm giác mình là đồ vô dụng, đồ bỏ đi chỉ gây phiền hà cho người khác, gây tổn thất tiền bạc công sức thời gian của chồng con, ý tưởng có phần tiêu cực này làm mình có khi muốn buông xuôi.

Thì ra trong lúc chứng kiến cảnh người vợ thân yêu của mình đã có những diễn biến đau đớn xác thân trên thì anh Quê cũng làm một bài thơ với tựa đề Nói với hiền thê. Sau này, khi đọc trọn vẹn bài thơ ấy tôi mới hiểu nỗi đớn đau cùng cực của anh đã thể hiện rõ nét trong thơ:

Thầy thuốc gieo hy vọng

Chồng em chỉ có thơ

Đôi lúc anh ngẩn ngơ

Nén lòng mà nước mắt…

Để rồi anh tự động viên, an ủi chính mình trong nỗi xót xa vô hạn:

Thì ra trong hạnh phúc

Cũng giấu ngọn nguồn buồn

Để vợ chồng yêu thương

Dìu nhau qua biển khổ

Một tuần suốt ngày đêm ở bệnh viện với mẹ, tội nghiệp Ca Dao không có được miếng ăn ngon, giấc ngủ đầy, cứ chập chờn theo hơi thở của mẹ, thao thức theo từng động tác nhỏ nhặt nhất của mẹ. Cậu Hùng về đám cưới Sao Khuê và đám giỗ ông ngoại cũng thương yêu trực đêm ở bệnh viện với mình, em trai 54 tuổi chăm sóc chị gái 56 tuổi, mình đã dặn em cứ ngủ đi lúc nào cần chị sẽ gọi, thế mà chị trở mình cậu cũng dậy theo nhìn lo lắng. Những lúc như thế này mới thấu hiểu hết tình ruột thịt, thương em trai vụng về mọi sự có vợ lo, chẳng mó tay vào việc gì thì giờ đây phải chăm cho chị gái từng li từng tí. Mình xúc động không cầm được nước mắt. Như Nguyệt – vợ Hùng – trực ngày thay cho Ca Dao nghỉ ngơi về nhà tắm giặt, đi mua nước uống, pha sữa cho chị chu đáo, nhẹ nhàng – trong cơn đau ốm được em dâu từ xa về quan tâm như thế này cũng là một niềm an ủi lớn, chị Liên Thi ngồi bên xoa chân nắn tay mà thút thít, Dũng phải e hè để ngăn dòng nước mắt, miệng thì gắn nở nụ cười nhưng mắt thì đỏ hoe – tình cảm chị em gái mà, Như Hà – vợ Dũng, cô em dâu thứ đi ra đi vô gặp bác sĩ hỏi han này nọ, mình thấy ấm lòng. Trung – em trai út nghe các bệnh nhân trong phòng bảo nên uống thêm sữa dành riêng cho bênh thận, thế là lao đi trong mưa gió chạy khắp các tiệm sữa trong thành phố mới mua được lon Nepro 1, lúc mua về thì bác sĩ lại nói bệnh đang ở giai đoạn này nên uống Nepro 2, lại chạy thêm vòng nữa, gió mưa lạnh lẽo của Huế mà phải đi đi lại lại vì sức khỏe của chị, thấy mà thương, Kim Nga – cô dâu cứ mỗi sáng vào bệnh viện ép thịt bò lấy nước để chị uống bổ máu, Kim Hạnh thì lăng xăng bới xách thức ăn. Tá Long, Thủy Tiên, Ý Nhi – cháu gọi bằng cô ruột cũng tham gia thăm hỏi để cô vui mà chóng lành bệnh. Các cháu thân yêu ơi! Bệnh cô làm sao lành được khi các nhà khoa học chưa sáng chế phát minh ra thuốc đặc trị, sự điều trị hiện tại chỉ duy trì sự sống từng ngày một thôi, biết đâu được hôm nay cô chuyện trò với các cháu nhưng ngày này, ngày mai sẽ ra sao, ai biết được!

Từ Đắc Nông về giỗ hai năm bà nội của Ca Dao, Sao Khuê, vợ chồng Phước Lý, vợ chồng Diệu Tân; vợ chồng Hưởng Oanh ở Sài Gòn ra đều đến bệnh viện thăm mình, ai cũng mong được san sẻ, thương yêu với một người thân đang trong cơn thập tử nhất sinh.

Thương nhất vẫn là mạ, đã ngoài 80 tuổi mà ngày ngày vào ra bệnh viện thăm nom con gái, cứ luôn miệng hỏi con thích ăn chi để mạ nấu, con thích cái chi mạ sẽ cho con hết, mình chẳng thích gì cả và không muốn ăn uống chi, nhìn mái đầu bạc ân cần chăm sóc mái đầu xanh mà tủi thân và mủi lòng, thế là mạ khóc, con khóc. Đáng ra mình phải chăm sóc miếng ăn giấc ngủ cho mạ, giờ đây thì ngược lại, cảm thấy có lỗi là bất hiếu với đấng sinh thành, nhất là những lúc bức bối trong người, mạ vỗ về, mình lại hét tướng lên cáu gắt. Trong hôn mê vẫn nghe tiếng mạ khóc, dẫu hiểu rằng mạ khóc không phải vì mình vô lễ làm mạ chảy nước mắt, mà nước mắt tuôn rơi bởi mạ hiểu và cảm thông trạng thái tâm tình người bệnh và hơn nữa quá thương yêu con vướng bệnh hiểm nghèo lúc đang còn trẻ. Tình mẹ bao la biết dường bao !

Chạy bẹn là phải cẩn thận giữ gìn từng cử động, bước đi để được an toàn, nếu sơ sẩy vì đi nhanh hoặc đứng ngồi không nhẹ nhàng rất dễ bị tổn thương, lúc ấy sẽ gây phiền hà cho bác sĩ, cho người điều dưỡng và gây nên sự đau đớn cho người bệnh. Mình như em bé tập tễnh chập chững tập đi. Tất cả mọi hoạt động phải thật khẽ khàng. Mọi sinh hoạt trông cậy vào người thân.

Sau 20 ngày mổ cầu lần hai, chuyển qua giai đoạn chạy thận ở tay, thuận lợi hơn chạy ở bẹn nhiều, không còn bị trói hai chân vào thành giường, chỉ cần giữ yên cánh tay, cơ thể có thể nhúc nhích khi quá mỏi được. Kim châm vào tĩnh mạch, động mạch đau ghê gớm, nhưng thoáng qua thôi, khi vào quy trình rồi thì yên ả nếu huyết áp ổn định. Thời gian chạy vẫn là ba tiếng đồng hồ, mỗi tuần chạy ba lần.

Khi châm kim vào tĩnh, động mạch có lúc thì ngon ơ, êm ru chích đâu trúng đấy nhưng có khi lại bị trật ven, găm vô rút ra đau lắm. Xui xẻo là thời gian chích đi chích lại làm máu đông phải hủy bỏ và bệnh nhân phải chờ đến ca sau mới chạy được. Quả thật là hên xui. Ôi thì tự an ủi: Máy móc còn trục trặc nữa huống là, trong quá trình chạy thỉnh thoảng cũng có sự cố là chuyện bình thường nếu hiểu rằng bác sĩ tận tâm, có tinh thần trách nhiệm.

Nói về sự cố trong quá trình chạy thận thì có muôn hình vạn trạng, có khi yên ả suối thời gian chạy, đến giai đoạn kết thúc, lúc rút kim ra máu ở đường vào đường ra chảy quá nhiều phải thay băng mấy lấn mới cầm lại được. Trong lúc chạy thận, có người đau bụng, phải dừng đợi chạy ca sau, hay mới chạy được một tiếng người thì huyết áp lên quá cao, người thì huyết áp tụt xuống dưới mức cho phép, thế là bác sĩ, điều dưỡng phải nhanh tay tiêm thêm thuốc này, chích thêm thuốc khác, điều chỉnh máy móc cho hợp lý hơn. Phòng chạy thận rộn ràng, tất bật hẵng lên, chưa kể đến số người ho hen, nôn mửa rên la kêu van bác sĩ ơi, bác sĩ hỡi!

Thường tốc độ chạy cho mối bệnh nhân là 300 trở lên, người thì bình yên từ đầu đến cuối, người thì mới nửa giờ đã kêu mệt, kim chích vào tĩnh mạch, động mạch cứ giật lên giật xuống, phải giảm tốc độ xuống 280, khi có hiện tượng thiếu máu trong lúc chạy thận, phải giảm tốc độ xuống 250, 200 mới yên. Bác sĩ cứ động viên hãy bình tĩnh, mà mấy ai giữ được sự bình an, bệnh nhân cứ hồi hộp theo từng phút giây, lo âu sự cố sẽ bất ngờ xảy ra lúc nào đây, ai biết !

Một tuần chạy thận ba buổi, có khi một tuần hai buổi tùy theo sự sắp xếp bố trí của bác sĩ. Bệnh nhân ngày càng đông, hầu như ngày nào cũng có thêm bệnh nhân mới, chưa hề thấy người lành bệnh, người ta bảo đây là phòng có vào không ra. Hay nói vui nhưng mà cay đắng như một ông chồng người nhà bệnh nhân quê ở Quảng Bình: Điều trị bệnh ni là trường kỳ kháng chiến nhất định thất bại!

Ngày trước cứ mong đến dịp tết lễ để được vui chơi nghỉ ngơi, giờ đây khi vướng bệnh rồi, rất sợ những ngày tết lễ. Tết lễ có nghĩa là phải kéo dài thời gian có khi phải từ bốn đến năm ngày mới được chạy. Chao ơi! Thời gian chờ đợi này là chuỗi ngày đau khổ, chất độc không được thoát ra ngoài, người vật vã bức bối. Đói không dám ăn, khát nước không dám uống cứ sợ lên cân, càng lên cân càng nguy hiểm. Đã vài ba lần mình khóc to làm anh Quê phát hoảng. “Anh cứ để cho Kiều khóc, khóc càng nhiều càng tốt, khóc cho vơi những đau đớn của thể xác, nhọc nhằn của tinh thần”. Thế là khóc, khóc thật to và rất lâu, khóc ngon lành và ngất lịm mới thỏa lòng.

Tâm trạng luôn mâu thuẫn, mong một tuần chạy ba lần để mình được nhẹ nhàng. Nhưng chạy nhiều quá lại sợ gặp sự cố xui xẻo thì khốn đốn, chẳng thà chịu đựng sự bức bối trong người để một tuần chạy hai lần vẫn hơn, nhưng lúc chạy hai lần lại mong được chạy ba lần và cầu mong may mắn.

Người ta có thể nhịn đói vài ba ngày như ngày xưa các nhà sư tuyệt thực vậy, chứ nhịn khát thì trời ơi, trời nắng nóng kéo dài 39^o - 40^o thế này, thèm một miếng nước đến bỏng họng, có khi đành liều mạng ừ thôi thì chết cũng được, hãy cho tôi uống một ly nước đầy cho thoải mái. Mà sự đời cũng trớ trêu, khi uống được một ly nước, cơ thể sảng khoái làm sao, dù biết rằng ngày mai thế nào cũng bị bác sĩ khiển trách về chuyện ăn uống vô tội vạ, nhưng bác sĩ ơi hãy hiểu và thông cảm cho rằng quả khó lòng nhịn khát!

Khi bị bác sĩ phê bình người khác vì tội lên quá nhiều cân, dù mình chưa bao giờ bị lâm vào tình huống đó nhưng cũng thiệt xấu hổ và cố tự dặn lòng: ngày mai sẽ uống, uống rất ít. Nhưng mà khi đến ngày mai ý chí bỗng tiêu tan không làm sao cưỡng lại được ly nước mát ngon lành và cổ họng đang cháy khát, đôi môi thiếu nước khô héo, đâu còn được mọng đỏ như xưa, Trời ơi bao giờ mới trở lại như thời son trẻ!

Có những đêm ngủ không được, ngồi, đứng, đi lại không yên, người vật vã từng cơn khó nhọc, khổ sở. Giá như không vì tình thương yêu của chồng con thì mình đã buông xuôi rồi. Mình cứ bị ám ảnh bởi đôi mắt ươn ướt lệ của ba cha con. Vì tất cả những ánh mắt thiêng liêng cao cả đó mình đã phải cố gắng chiến đấu để vượt qua những thử thách cay đắng này.

Triệu chứng để nhận biết bệnh thì thiên hình vạn trạng. Lúc thế này khi thế khác, mới run rẩy đó chuyển sang buồn nôn – nôn cho đã đời lại ngứa ngáy, rồi bình yên được vài ngày, lại xuất hiện ngứa ngáy, buồn nôn lại, không biết đâu để mà rút kinh nghiệm, đành liều tới đâu hay đó, không biết nên hạn chế điều gì và phát huy cái gì cho phù hợp với bệnh tình và thể trạng. Đọc sách, lên mạng, trao đổi với các bệnh nhân đi trước cũng chẳng tiếp thu được bài học gì mấy.

Suy thận mạn giai đoạn cuối – cái ăn cái uống thật muôn vàn khổ sở. Vốn thích ăn mặn, rất mặn với mắm ruốc giờ phải ăn nhạt, thật nhạt, khốn khổ, mới ăn vào như mắc nghẹn ở cổ họng, cứ chực nôn ra. Tập tành, dũng cảm lắm dần quen, khi đã quen thì thấy sự mặn, nhạt trở nên bình thường. Kiêng ăn thứ này món nọ, nhất là trái cây làm mình thèm và héo hắt, thèm một ly nước cam, café đá, nước chanh, nước dừa nhiều đá đến rỏ dãi.

Những ngày mưa gió lê thê, khí trời âm u lạnh lẽo phải ngồi trên xe lăn để lúc chồng, khi con đẩy đi phòng này phòng nọ xét nghiệm, siêu âm… nhìn sao mà thê lương quá. Ngoài mưa gió, ngước mắt trông lên bầu trời âm u, nhìn chồng con vất vả đẩy xe lăn lòng tràn đầy thương cảm và biết ơn, tự nhủ để đền đáp công lao này mình phải dũng cảm lên, can đảm lên để vượt qua khó khăn trước mắt, chiến đấu và chiến thắng bệnh tật mang lại niềm vui cho gia đình.

Thể xác đau đớn, cơn đau hành hạ bức bối nhưng cũng cố gắng tạo một nụ cười cho chồng con yên tâm. Nhìn ánh mắt Sao Khuê rạng ngời niềm vui, miệng cười toe toét khi thấy mẹ cười làm mình thấy hạnh phúc vô bờ. Anh Quê mắt thôi đỏ hoe, lăng xăng chạy lui chạy tới bới xách, pha sữa, Sao Khuê điện báo cho Ca Dao tình hình sức khoẻ mẹ, cả hai anh em cười vui phấn khởi. Nhớ hôm nào khi tình hình xấu đi cả hai anh em khóc tấm tức trong điện thoại mà thương quá chừng.

Đêm bệnh viện ở phòng cấp cứu của Khoa nội thận cơ xương khớp là điều khiếp đảm nhất, tim đập loạn xạ, mặt mày tái xanh tái mét, thở không ra hơi, nói không thành lời, người cứ lập ca lập cập.

Hãi hùng thay lúc chiều xuống, chuẩn bị vào đêm, xung quanh lặng lẽ đáng sợ, dãy hành lang sâu hun hút vắng tanh, thỉnh thoảng đâu đó có tiếng rên rỉ khóc la, y bác sĩ thoăn thoắt qua lại phòng này sang phòng khác, chiếc áo blouse trắng trong đêm thấy cũng rợn người, mỗi khi có sự cố, người ta làm náo loạn cả lên, sự lo sợ lây lan, nín thở để dõi theo những chuyển biến của cơ thể mình, những lúc vật vã chỉ mong được chìm dần trong bóng tối. Đêm bệnh viện thật khủng khiếp, lạy trời mau sáng để nhận biết mình còn đây, còn hiện hữu dù trong đau đớn rã rời nhưng sao đêm lại dài lê thê, một đêm dài như một thế kỷ vậy, có những lúc buồn ngủ mắt díp lại nhưng lại cố mở mắt ra chớp chớp bởi rất sợ lúc nhắm mắt sẽ gặp mộng mị, sẽ đi vào thế giới khác, suy nghĩ, tưởng tượng mông lung đến mụ người. Hình dung những bóng ma lạnh lùng đang lởn vởn lặng lẽ là đã nổi da gà, người run lên vì quá hoảng sợ, thể chất yếu đuối nên tâm hồn thêm bệnh hoạn chăng?

Trong cơn đau của thể xác, tình trạng ngứa ngáy và mất ngủ kéo dài hằng tháng, lắm lúc nhớ các con quay quắt, thèm được hai tay ôm choàng hai chàng trai ấm áp, nhưng dù nhớ đến cấp độ nào cũng nén trong lòng không dám nói nên lời, nhất là những khi các con gọi điện về thăm hỏi ngày mỗi lần, ao ước muốn nói một câu tận đáy lòng “Mẹ nhớ con vô hạn!”, nhưng lại sợ con mủi lòng và ảnh hưởng đến công tác nên lúc nào cũng giả vờ tươi cười, đến khi gác máy mới khóc oà nghẹn ngào. Nơi xa xôi các con có hiểu được tình mẹ, bao nhiêu năm vui vẻ chăm sóc con cái nay tuổi già đến vướng bệnh hiểm nghèo gây bao lo lắng phiền muộn cho chồng con, tại sao hở trời, bạn bè về hưu ai cũng xinh tươi tràn đầy sức khoẻ, mình ta héo úa tàn phai thế này!

Bạn bè đồng môn an ủi nhiều cũng không làm vơi đi nỗi buồn triền miên. Buồn quá, nói là buồn quá nghe nhẹ tênh nhưng nó gặm nhấm tâm hồn mình từng phút, từng giây, từng ngày, từng tháng đến độ mình như người bất lực hoàn toàn trước cuộc sống khó khăn gian nan này.

Thầm nhủ hãy lạc quan, để đủ dũng khí chiến đấu với bệnh tật, nhưng mỗi lần tự nhủ như vậy mình lại càng bi quan hơn khi thấy bệnh tật không có gì tiến triển, mỗi lần xét nghiệm, siêu âm, chụp phim là thêm nỗi lo lắng hồi hộp, không biết ra sao đây, rồi đâm ra sợ gặp bác sĩ, các thiên thần áo trắng này sẽ phán thêm điều gì đây, thêm tai ương của hiểm họa nào nữa đang rình rập. Thỉnh thoảng trong đầu lại lóe lên tia sáng mỏng manh về một phép nhiệm mầu nào đó sẽ đến với ta, chẳng hạn như các nhà khoa học mới sáng chế được một loại thuốc đặc trị công hiệu…, hay tự đánh lừa mình về chuyện thần thoại có bà tiên xuất hiện chữa trị cho ta lành bệnh, mộng mơ trong phút giây để có được niềm vui tinh thần le lói và nụ cười vui vẻ. Than ôi!

Thời gian dài không ngủ được, tha hồ mà nghĩ ngợi vẫn vơ, sao ta không nghĩ đến điều vui để tiếp tục làm nguồn động lực để sống, buồn mãi rồi có giải quyết được gì đâu chỉ chuốc thêm sầu muộn làm ủy mị tâm hồn!

Thương lắm Thu Phương – con dâu út mới về nhà chồng gặp cảnh mẹ chồng ốm đau, tuy không phải vất vả chăm sóc gì vì nhà đã có bé Tuyền giúp việc và ba Quê giỏi giang chuyện bếp núc nhưng cũng không được hưởng trọn không khí tươi vui đầm ấm của gia đình mới.

Mẹ vốn không phải là người dễ tính, nay lại bệnh tật, thể xác tinh thần không ổn định lắm lúc cáu gắt vô lối chắc con cũng buồn lòng. Hãy xem mẹ chồng như mẹ đẻ con sẽ thấy thanh thản con nhé!

Ngày ngày mỗi trưa mỗi chiều, ba, Sao Khuê, Thu Phương thay nhau xách cơm ra viện cho mẹ, đợi mẹ ăn xong đem về mà dọn và câu hỏi trước lúc ra về: Ngày mai mẹ ăn chi để con nấu? Sao Khuê bỗng biết nấu ăn sau hai năm du học, điều mà mẹ không bao giờ ngờ tới và cũng không mong muốn, ở nhà với mẹ con chẳng động tay vào việc gì, con trai út cưng quí vàng ngọc của mẹ!

Nhớ Cao Dao là nhớ “Sorry mẹ!”

Nhớ Sao Khuê là nhớ “Mẹ giỏi, mẹ ngoan!”

Ba Quê thì rườm rà hơn: “Muỗng này cho mạ, cho anh, muỗng này cho Dao, cho Khuê, cho Phương…” Đó là lúc cả nhà tham gia đút sữa cho mẹ, mẹ chưa ăn được nhiều , chỉ uống sữa thôi, mỗi ngày uống năm lần , mỗi lần từ bốn đến năm muỗng cà phê là giỏi lắm rồi.

Thương Sao Khuê lắm! Ngày trọng đại hân hoan của đời người không có mẹ, mẹ áy náy vô cùng là không làm tròn nhiệm vụ, không được chăm chút cho con, may mà nữ trang, áo quần cô dâu mẹ đã chuẩn bị sẵn. Hình dung nét mặt rạng ngời hạnh phúc của con khi đón dâu về nhà, lòng mẹ buồn vui lẫn lộn, cứ tự hỏi nhà mình thiếu mẹ mọi sự chuẩn bị có được như ý không, bà con bạn bè có ai nhiệt tình giúp đỡ gì không ? Hỏi để mà hỏi, thế thôi !

Ngày đám cưới Sao Khuê, nằm trong bệnh viện, giữa bốn bức tường trắng xóa, lạnh lẽo, bênh cạnh Ca Dao đang len lén nhìn và theo dõi mọi diễn biến sắc thái tình cảm, tình hình sức khỏe của mẹ, chắc là con đã thấu hiểu và chia sẻ tâm trạng hiện tại của mẹ nhưng cũng như con thôi, con về dự đám cưới em mà phải ở bệnh viện chăm mẹ ốm đau, không được cùng vợ chồng em nâng ly chúc mừng hạnh phúc.

Thỉnh thoảng nhìn đồng hồ để đoán chừng, vào giờ phút này đoàn xe đón dâu đã rời nhà, đã đến đèo Hải Vân, qua đèo Le và chuẩn bị vào làm lễ nhà gái. Anh Quê, chú bác cô dì cậu mợ đang xúng xính nhưng khá trang nghiêm làm lễ đón dâu, tiếc thay không có mẹ, dì Thi thay mặt em gái đeo nữ trang cho cô dâu mới, cô dâu có khóc không nhỉ?

Rồi thì tưởng tượng giờ này chắc đã đón dâu về nhà, không biết bàn thờ trang trí có trang trọng không, nhà cửa có tươm tất không, đãi tiệc nhà gái có chu đáo không, dọn được mấy món? Liệu có hợp với khẩu vị của người đất Quảng?

Cứ miên man suy nghĩ, tưởng tượng… mình thiếp dần thiếp dần… chắc trên môi còn nở nụ cười.

Ngày dọn tiệc ở nhà hàng Duy Tân, bồn chồn, háo hức cứ liếc đồng hồ nhìn Ca Dao đang ngồi cạnh lặng lẽ mặt mày ra vẻ đăm chiêu, giờ này khách đến đã đủ chưa, có đông không, mọi người có ai nhớ đến mình không, hai chiếc áo dài mới may để đón dâu chưa mặc được đang còn nằm yên trong tủ, tội chưa? Tủi thân quá! Đáng ra giờ này mình đang tươi cười đón khách, sao lại nằm đây cô quạnh… Tiệc đã tan chưa? Cả ngàn vạn câu hỏi không giải đáp cứ diễn ra trong đầu. Chao ơi là buồn vui lẫn lộn!

Từ ngày được điều trị ngoại trú, nghĩa là về nhà nhưng một tuần có khi hai, ba lần vào bệnh viện, mỗi sáng anh Quê vẫn café trong khi chờ đến giờ vào ngồi bên cạnh mình trong quá trình chạy thận, chiều tối anh xem tivi và lên mạng, như thế cũng là trói chân chồng lắm rồi, trước đây, do đặc điểm nghề nghiệp anh vốn nổi tiếng là chân đi, giờ đây chỉ khi nào có công chuyện mới đi hoặc khi có hội họp Hội đồng Nhân dân, tiếp xúc cử tri… Không đi chu du xa dài ngày có lẽ anh cũng bức bối lắm. Biết làm sao được khi mình vướng bệnh hiểm nghèo, chịu khó nghe anh! Hơn nửa đời rong chơi, giờ cuối đời ẩn dật cũng được mà. Anh Quê hí!

Ngàn lần cám ơn anh, biết ơn anh vô cùng!

Quá bất ngờ nhưng xúc động khi nghe cô dâu báo sẽ đi Áo thăm chồng. Ca Dao gọi điện về nói mẹ cứ vui vẻ để em đi, ở nhà có sự cố gì con sẽ bay ra với mẹ ngay, em đang có cơ hội tốt thì để em nắm bắt lấy, ưu tiên cho sự nghiệp và tình yêu hạnh phúc của hai em, mẹ nhé! Nghe Ca Dao nói mà lòng vui, mừng con trai nay đã trưởng thành nhiều. Mẹ tìm thấy nơi con trai mẹ một tấm lòng độ lượng, có khí chất đàn ông. Mẹ thầm hiểu tình cảm thiêng liêng huynh đệ thương yêu giữa hai anh em sẽ từ đó mà gắn kết, bền bỉ thêm lên theo ngày tháng.

Có những lúc buồn da diết, nhất là về đêm khi xung quanh vắng vẻ, vạn vật im lặng như tờ, nỗi tủi thân lại dâng trào, muốn khóc, khóc thật to cho vơi đi phần nào những bức bối, uất ức trong lòng. Sau khi khóc một trận hả hê mình lại quyết tâm phải dũng cảm lên để chiến đấu với bệnh tật bởi quây quần bên ta có người thân: mẹ, chồng, con cái và rất nhiều bạn bè quan tâm, chăm sóc, thương yêu.

Luôn nhớ da diết đến Khoa Ngữ Văn trường Đại học Sư Phạm Huế, nhớ quay quắt đến không khí thân yêu với thầy cô, bạn bè, nhớ cả từng chi tiết nhỏ nhặt nhất như chiếc tủ, cái bàn, cái ghế, phấn, bảng… Nhớ vô cùng dãy hành lang khoa, phòng, ban của trường, nhớ những lần rong chơi cùng bạn bè mua sắm, thưởng thức món ngon vật lạ của Huế. Rất nhiều lần muốn về thăm khoa, trường. Có buổi đã đến tận cổng trường rồi lại thấy ngại ngần, bần thần trở ra, cứ sợ mình đến không đúng lúc, có sự rảnh rỗi để tiếp chuyện hay lại làm trở ngại sinh hoạt của khoa, nhân vật “hết date” phải nên biết thân biết phận chứ. Tạm quên mọi buồn phiền lo âu, mà buồn lo chẳng giải quyết được gì chỉ làm cho tâm hồn héo hắt thêm mà thôi.

Hãy lạc quan, vui vẻ chấp nhận cuộc sống hiện tại!

Hãy mạnh mẽ lên để đối mặt với thử thách, khó khăn có khi cả tai ương sẽ xảy đến trong thì tương lai gần nhất giữ vững tinh thần để đương đầu với mọi tình huống tệ hại có thể xảy ra trong quá trình chạy thận. Đây cũng là một cách để tỏ lòng biết ơn đội ngũ y bác sĩ Bệnh viện Trung ương Huế đã tận tụy chăm sóc sức khỏe cho mình.

Có phải vì ốm đau nên tâm hồn ủy mị, mình cứ thích khóc, cứ ưa đóng phòng ở một mình và khóc, khóc đến lúc mệt nhoài rồi ngủ thiếp. Sáng mai thức dậy, đón ngày mới với tâm trạng thư thái, cũng nở một nụ cười. Phải chăng đây là khát vọng sống của người đang tuyệt vọng, cố tìm kiếm, níu kéo một tia hy vọng mỏng manh nhỏ nhoi để tự thấy đó là niềm vui mà tiếp tục sống dẫu biết rằng sự sống này chẳng có ích chi cho gia đình, xã hội mà chỉ gây thêm phiền hà tốn kém mà thôi. Phải chăng ta muốn trốn chạy sự thật phũ phàng, tự đánh lừa bản than để sống thêm một, hai hay vài ngày nữa?

Nếu một mai theo quy luật sinh tồn – sinh tử, mình ra đi vào cõi vĩnh hằng với tâm hồn thanh thản, về với bến bờ mới với niềm vui mới thảnh thơi. Người thân ơi! Bạn bè ơi! Đừng tiếc thương chi, để cho mình được an tâm, an nhàn ở nơi chốn khác hạnh phúc hơn.

Vấn đề chuyền đạm thận để bồi bổ thêm cho cơ thể khi ăn uống kém, để góp phần nâng cao thể lực, lớp trước truyền lớp sau, cứ một tuần, người chuyền thêm một lần có người chuyền hai lần, thận đạm này tự mua ở tiệm thuốc tây mang vào phòng chạy thận nhờ y tá chuyền giùm trong khi chạy thận, lâu nay cứ như vậy mà tiến hành thuận lợi, với những người không có điều kiện thì không chuyền thêm đạm thận vẫn chẳng sao.

Bỗng có quy định từ ban lãnh đạo khoa thận nhân tạo, từ đầu tháng 8. 2010, bệnh viện có đủ thuốc và đạm thận để phục vụ cho bệnh nhân, bệnh nhân không được mua thuốc (đạm thận) ở bên ngoài mang vào bệnh viện để chuyền nữa. Xét vào tình hình sức khỏe của bệnh nhân, bác sĩ điều trị sẽ cấp thuốc đầy đủ. Thế là một số người có điều kiện muốn bồi bổ thêm đành chịu.

Cũng phải thôi, nếu để bệnh nhân mua thuốc tùy tiện ở bên ngoài, đem vào bệnh viện chuyền vào gặp thuốc kém chất lượng bệnh nhân bị sốc, ai chịu trách nhiệm. Y bác sĩ cũng áy náy. Bệnh nhân cũng đỡ tốn kém khi phải mua thuốc ngoài.

Người được bác sĩ cho chuyền đạm buồn vì chứng tỏ sức khỏe mình kém, ngược lại bệnh nhân không được cho chuyền đạm cũng thấy buồn vì cảm thấy mình không được quan tâm. Bác sĩ đôi lần giải thích, họ vẫn chưa thông.

Chích thuốc tạo máu thì ai cũng như nhau, đều đặn một tuần bốn ống, chích sắt cũng vậy, ai đau bụng, bao tử, ho hen, tim phổi đều được cấp thuốc để điều trị. Mỗi tháng đều có xét nghiệm máu, chụp phim, siêu âm, điện tim… để biết diễn biến của bệnh. Y bác sĩ cũng thật nhọc nhằn theo sức khỏe của bệnh nhân. Thuốc huyết áp và các loại thuốc tốt rất quan trọng đối với bệnh nhân suy thận, ai cũng mong được cấp đầy đủ.

Cứ đến ngày là xách gói vào bệnh viện để chạy thận, quy trình muôn thuở như nhau, cứ đều đặn đều đặn đến nỗi phát chán, cảm thấy cuộc sống đơn điệu làm sao, nhà – bệnh viện – nhà, chẳng dám đi đâu, nói chung là không được đi đâu xa, đi dài ngày làm ảnh hưởng đến chạy thận, cứ quanh đi quẩn lại trong thành phố cho đến bao giờ?

Y, BÁC SĨ Ở KHOA THẬN NHÂN TẠO

Nhìn chung, dung nhan của y bác sĩ phòng thận nhân tạo, ai ai cũng sáng sủa, có nhiều người đẹp nữa là khác, thường tươi cười hơn là cáu gắt bệnh nhân dù thỉnh thoảng có bệnh nhân vô kỷ luật, gây phiền hà trở ngại cho lịch sắp xếp chạy thận hàng ngày của khoa hoặc không tuân thủ phác nghiêm nhặt phác đồ điều trị của bác sĩ.

Bác sĩ CK2 Nguyễn Đình Vũ – Trưởng khoa, đĩnh đạc, phong độ, sâu sát, chân tình với bệnh nhân, là người đã phát hiện được hội chứng phát ban do thuốc với tăng bạch cầu ưa a-xít và những triệu chứng toàn thân (gọi tắt là dress), có thể xem như lần đầu xuất hiện tại nước ta; bác sĩ Thạc sĩ Đặng Ngọc Tuấn Anh, đẹp trai, nhiệt tình, chu đáo, tận tụy với bệnh nhân; bác sĩ Phan Thị Tuyết – Thầy thuốc Ưu tú, cựu trưởng khoa thùy mỵ, ân cần với bệnh nhân; bác sĩ Vân lặng lẽ, dịu dàng. Điều dưỡng Kim Khánh có đôi mắt đẹp duyên dáng trong khi người đẹp Kiểu rạng rỡ với đôi mắt biết cười; Hoài xinh xắn như búp bê; Quy có ánh mắt và nụ cười duyên làm sáng trưng thêm gương mặt; Sương, Thơ, Trâm, Mỹ tươi trẻ nhanh nhẹn trong công việc; Nga và Nhạn khỏe mạnh, hoạt bát, vui vẻ, thân thiện. Phái nam có Bác Nho, Lộc trắng trẻo tươi vui, thỉnh thoảng vừa làm việc vừa hát tình ca dù khe khẽ thôi nhưng cũng đủ làm cho bệnh nhân thêm hưng phấn. Sang người mảnh mai có nụ cười duyên con trai, Hùng ( lớn ) mạnh khỏe với ánh mắt và nụ cười trẻ thơ. Thạch và Hùng ( nhỏ ) tuy còn trẻ nhưng đã ra dáng đấng mày râu.

Các o làm tạp vụ vệ sinh như Liên, Hiền, Trâm, Huệ… cũng rất dễ thương, thân tình. Mỗi lần gặp chỉ những câu chào hỏi nhau tuy ngắn ngủi nhưng cũng cho mình cảm giác gần gũi, trìu mến..

Bệnh nhân thì nhiều, trên dưới mấy trăm người đủ mọi lứa tuổi, nhiều thành phần trong xã hội, đội ngũ y bác sĩ vỏn vẹn độ 18 – 20, máy để chạy thận khá eo hẹp: 16 máy, chưa kể có máy trục trặc kỹ thuật (vì quá cũ) trong quá trình chạy thận, quá trình chạy y bác sĩ phải tất tả chạy lui chạy tới điều chỉnh máy, mỗi ca là ba tiếng đồng hồ.

Một ngày chạy từ ba – bốn ca, mỗi ca 16 người, bắt đầu từ 6h30 sáng đến 19h, dọn dẹp máy móc – 21h y bác sĩ mới được ra về, thật quá căng thẳng, các nữ y bác sĩ còn có chuyện chợ búa, nội trợ gia đình vất vả vô cùng, chính điều này đã làm cho bệnh nhân hết sức cảm kích dẫu biết rằng “ăn cơm chúa, múa tối ngày, ăn lương nhà nước phải tuân theo qui định giờ giấc của nhà nước, thu nhập lại chẳng bao nhiêu.

Y bác sĩ làm việc cật lực, người lo kéo máy, người lo bình lọc, người tiêm chích, đo huyết áp đầu giờ, cuối giờ. Xong qui trình này, nào có ai được nghỉ ngơi chút đỉnh, bệnh nhân này bị tăng, hạ huyết áp, có bệnh nhân bị nôn ra máu, ngạt thở phải thở bằng oxy… Y bác sĩ phải giải quyết.

Có bệnh nhân kêu mệt, xin nghỉ chạy dù chưa hết thời gian, y bác sĩ phải động viên có khi lại phải mắng mỏ, phân tích lợi hại của việc chạy đúng qui trình, thời gian. Bệnh nhân mới ngoan ngoãn nằm yên.

Quả đúng y bác sĩ còn là nhà tâm lý học nữa.

Đây là nghề quá cực nhọc, người không có cái tâm đức, y đức và lòng thương người thì khó mà hoàn thành nhiệm vụ xuất sắc, khó mà xoa dịu nỗi đau cho người khác. Sự vất vả này được bù lại bằng giá trị tinh thần khi bệnh nhân được điều trị có tiến triển tốt, y bác sĩ lòng vui dạt dào.

Tâm lý chung của bệnh nhân khi đến điều trị bệnh, khám chữa bệnh tại bệnh viện là rất lo lắng, sợ sệt, điều này tuỳ thuộc vào cách hành xử của đội ngũ cán bộ y tế mà sự sợ sệt lại thể hiện khác nhau. Thường bệnh nhân hay bị la mắng mỗi người, mỗi kiểu, mỗi sự việc, sự cố xảy ra khác nhau. Có khi bị la mà bệnh nhân ngơ ngác chẳng hiểu mình phạm lỗi gì để tự sửa sai và điều chỉnh sinh hoạt bản thân. Sợ nhất là các chị hộ lý, la bệnh nhân oang oang, nói năng ào ào có khi oan cho đối tượng bị la, làm bệnh nhân nhụt chí, buồn bã mấy ngày liền. Bác sĩ cũng thường la bệnh nhân nhưng kiểu la rầy của bác sĩ làm cho bệnh nhân hiểu rõ vấn đề và từ đó tâm trạng phấn chấn lên, bị la nhưng thầm cám ơn bác sĩ nhiều, bệnh nhân rút được kinh nghiệm từ những lời la mắng ấy để sống tốt hơn, hành xử đẹp hơn, ít ra là trong cộng đồng chạy thận nhân tạo.

Trong quá trình chạy thận, đôi khi xảy ra sự cố trật ven, chao ơi là đau đớn và xót ruột, y bác sĩ xử lý nhanh, cứu vãn tình trạng xấu một cách nhanh chóng tạo cảm giác ổn định cho bệnh nhân, tuy thế lại có người cứ loay hoay không hiểu có phải vì tay nghề chưa cao, động tác chưa thành thạo và trục trặc kỹ thuật của máy móc dễ cho có hiện tượng máu của bệnh nhân bị đông lại không sử dụng được, phải chờ đến ca sau mới chạy thận được, thời gian chờ đợi này thật là ê ẩm, chán chường, phải chấp nhận thôi!

Ở phần kết thúc, có người nhẹ tay và còn được gọi là mát tay khi rút kim ra, chỉ nhói đau tí chút, phấn khởi hơn là không bị chảy một giọt máu nào. Nhưng có người mạnh tay và do bất cẩn để máu bệnh nhân chảy ra ít nhiều, thôi đành may nhờ rủi chịu. Lý luận chung là trong thời gian dài chạy thận, có người hàng tháng, hàng năm thi thoảng cũng gặp sự cố là điều bình thường, tự an ủi và động viên mình vậy.

Thời gian ba tiếng nằm trên giường chạy thận, theo dõi sự ngược xuôi của đội ngũ y bác sĩ, quá cảm động và lòng thầm cám ơn, cám ơn rất nhiều! Nếu không nhờ những trái tim nhân ái, những tấm lòng đôn hậu thì bệnh nhân khó lòng vượt qua và trụ nổi với phòng chạy thận này.

Đa số y bác sĩ nhẹ nhàng, dịu dàng, ân cần với bệnh nhân, có vài người hay quát tháo, gắt gỏng. Bệnh nhân hiểu rằng áp lực công việc, căng thẳng tinh thần và một phần nào do bệnh nhân không tuân theo kỷ luật phòng chạy thận, người đến phiên chạy thì không đến đúng giờ, người chưa đến phiên lại đến năn nỉ để chị chạy sớm để còn về ăn cưới, ăn giỗ… làm đảo lộn trật tự.

Bệnh nhân tuy đau yếu có người vẫn vui vẻ chuyện trò, có người thì mặt mày đăm chiêu, buồn rầu, y bác sĩ phải khuyến khích lạc quan lên mà sống với con cháu vài chục năm, có thật không?

Sự tận tâm của đội ngũ y bác sĩ thể hiện rõ trong phương pháp điều trị, ngoài việc chạy thận, thuốc men, thường xuyên cho bệnh nhân chụp phim, siêu âm, nội soi này nọ, xét nghiệm máu… để biết thêm tình trạng bệnh diễn biến như thế nào để có phương án chữa trị tốt nhất, sẵn sàng chuyền đạm thận cho bệnh nhân khi bệnh nhân có yêu cầu với thái độ vui vẻ làm bệnh nhân giảm được cảm giác làm phiền hà y bác sĩ ngoài kế hoạch điều trị.

Nhìn chung, với tinh thần trách nhiệm cao, thái độ ân cần, hành xử đẹp của y bác sĩ làm cho bệnh nhân vững tâm và có niềm tin vào y đức “Lương y như từ mẫu”.

Bác sĩ cũng như bệnh nhân có người dễ chịu nhưng cũng có người khó tính nên đôi khi cũng nảy sinh những mâu thuẫn nhỏ, nhưng rồi cũng biết nhường nhịn nhau, chịu đựng nhau, tất cả đều êm xuôi tốt đẹp, mọi việc lại diễn biến bình thường.

Từ sự tận tâm, phương pháp điều trị có hiệu quả cộng với y đức, giàu lòng nhân ái, đầy tinh thần trách nhiệm của toàn thể y, bác sĩ, điều dưỡng trên mà anh Quê đã khái quát được trong một bài thơ lái ngợi ca Khoa thận nhân tạo và chép trong sổ lưu niệm của khoa:

Thành thạo, nhân từ với tận tâm

Khoa Thận nhân tạo tốt muôn phần

Biết ơn thầy thuốc giàu công đức

Quyết dứt công đầu cứu bệnh nhân

Ở phòng nội thận cơ xương khớp, điều trị cho bệnh nhân chạy thận nhân tạo chạy thận ở mọi dạng và cơ xương khớp, trong một phòng gồm cả ba đối tượng như vậy. Nam ở riêng, nữ ở riêng, một phòng bốn giường, chia cho tám người bệnh, chiếc giường bé tí xíu, nằm yên thì được, nhúc nhích thì không. Bệnh nhân quá tải mà, bệnh nhân cứ đùa nhau, ai biểu đau làm chi mà kêu ca chật hẹp, muốn rộng rãi thoáng mát thì mời về nhà, trong đau đớn về thể xác, phải có phép thắng lợi tinh thần này mới sống nổi, phải không?

Từ cảnh tượng hai người bệnh nằm chữa bệnh chung một giường chật chội, lúng túng, gò bó ở Khoa nội thận cơ xương khớp này anh Quê đã viết một bài thơ lục bát. Nghe anh đọc tự nhiên thấy xót xa cho người bệnh về sự quá tải của Bệnh viện Trung ương Huế và có lẽ cũng là ở hầu hết các bệnh viện trên cả nước; đồng thời hiểu thêm tấm lòng thương yêu của anh ấy giành cho các bệnh nhân suy thận mạn. Thơ như một nguồn động viên gởi tới từng số phận buồn:

Thân nặng thận chị em ơi!

Dẫu đau vẫn nở môi cười dễ thương

Hai ta điều trị chung giường

O co, tui duỗi xin nhường nhịn nhau

Tình yêu cuộc sống muôn màu

Vượt lên số phận giúp nhau kiên trì

Đã nghèo mà thận lại suy

Lạc quan, tin tưởng gắng hy vọng đời

Thân nặng thận chị em ơi!

Dẫu đau vẫn nở môi cười dễ thương…

Bài thơ đọc lên cứ như một vòng tròn quay hoài không dứt.

Lịch sinh hoạt hàng ngày đều như nhau, sáng đo huyết áp, phát thuốc, rủ nhau xuống căn tin bệnh viện hoặc ra trước cổng bệnh viện ăn sang, món ăn thì quanh đi quẩn lại: bánh canh, xôi, bánh mì, bún bò, phở, cơm hến… người nào đến phiên chạy thận thì đi, số người chưa có lịch chạy thì đi chợ, nấu nướng chuẩn bị ăn trưa, việc nấu nướng trong bệnh viện rất đa đoan, theo nội quy thì bệnh nhân không được nấu trong phòng, ai vi phạm sẽ bị cho ra ngoại trú, nói chính xác hơn là bị đuổi ra khỏi bệnh viện, do đó bệnh nhân phải đưa nhau ra công viên để đun nấu dưới nắng mưa thật tội nghiệp. Song như vậy bệnh viện mới sạch sẽ vệ sinh được, bảo đảm vệ sinh môi trường nơi công cộng.

Giờ ăn mới thật là vui, mỗi người mỗi món, góp lại ăn chung, tùy theo chế độ và bệnh tình sức khỏe mà đọ mặn nhạt khác nhau, người chưa được chạy thận phải kiêng kem đủ thứ, người chạy thận rồi ăn uống thoải mái hơn miễn sao cho đủ chất để bảo đảm có sức mà chạy thận tránh tình trạng huyết áp cao, hạ,

Ngủ trưa dậy, tắm giặt và ăn bữa lở – quà vặt là chè, bánh, trái cây… rồi chuẩn bị cơm tối. Đun, nấu xào luộc, chiên, kho… đủ món.

Khoảng thời gian rảnh rỗi giữa các bữa ăn, chạy thận, chị em lớn tuổi hay ngồi tâm tình chuyện gia đình, hoàn cảnh sống, các thanh thiếu niên đưa nhau đi siêu thị, chợ Đông Ba sắm sửa áo quần giày dép mũ nón… hát karaoke và đánh bài là thường xuyên, ăn thua chỉ bài ba chục ngàn song không khí rất rôm rả, người ăn kẻ thua vui vẻ cả làng. Trước khi đi siêu thị và chợ búa gì ai sắm được món chi là cả phòng xúm lại xem, khen chê tíu ta tíu tít, nhưng hình như mua sắm là bệnh dễ lây, người này mua kẻ kia liền sắm cho thỏa lòng.

Tất cả mọi sinh hoạt đều tạo nên không khí phấn chấn trong phòng, đa số các chị em ở phòng này đều chạy thận từ hai, ba năm, vì thế mà họ thấy bình thường mọi chuyện? Mình chợt chạnh lòng, là lính mới của phòng, mới chạy thận độ ba tháng sao mình đã chán nản và ủ dột rầu rỉ thế này!

Sau thời gian hôn mê, mình chuyển sang phòng cấp cứu các chị em thỉnh thoảng qua thăm hỏi han sức khỏe thân tình.

Người ta thường bảo chị em ruột thịt có khi còn xung đột huống hồ đây toàn là người dưng nước lã, chuyện cãi cọ mâu thuẫn thường xuyên xảy ra, giận hờn nhau nguýt háy đủ chuyện nhưng rồi nhanh chóng vui vẻ trở lại bởi hình như trong sâu thẳm tâm hồn ai cũng hiểu và chặc lưỡi: Với bệnh suy thận này không biết sống chết lúc nào, hôm nay vui vẻ, ngày mai rã rời và ra đi vĩnh viễn, vậy thì còn sống phút giây nào thì hãy thương yêu và vui vẻ cùng nhau, tận hưởng không khí bình yên cho tâm hồn.

Trai trẻ vẫn hẹn hò yêu đương, có người còn bị phụ huynh đến mắng mỏ vì tội yêu con họ bởi theo quan niệm của mọi người, khi đã vướng vào bệnh suy thận mạn này là đời đã tàn rồi, không có hy vọng, không có lối thoát.

Do thời gian ở chung với nhau quá lâu nên có vài đôi cũng nảy sinh tình cảm để chăm sóc an ủi nhau, trong quá trình chạy thận, chẳng hạn như nấu giùm nồi cơm, bát canh khi người ấy có lịch chạy, dẫn nhau đi uống café tàng tàng mỗi tối, chẳng ai hờn trách chi bởi ai cũng cần niềm vui dù trong chốc lát để thấy cuộc sống thăng hoa mà đủ bản lĩnh để chiến đấu với bệnh tật nan y này.

Hay vì cùng cảnh ngộ, xót thương thân phận mình, phận người mà nảy sinh tình cảm và phải có tình yêu để làm động lực là nguồn vui cho hiện tại mà ai cũng hiểu là không có ngày mai tươi sáng.

Với tinh thần “lá lành đùm lá rách”, tình thương yêu đồng loại, đồng cảnh ngộ, họ luôn giúp nhau, đỡ đần nhau trong mọi chuyện dù là vặt vãnh như với những ai quá mệt không đi ăn cơm được họ sẽ đi mua cháo dùm sẻ chia nhau từng miếng bánh, ly sữa… dù người nào kinh tế cũng eo hẹp, kinh phí chạy thận quá tốn kém và thời gian điều trị quá dài, túi nào cũng đã vơi cạn dần, nhất là đối với những người không có lương, không được sự trợ cấp của người thân.

Sang ở phòng cấp cứu, lại có thêm bạn mới, tình bạn ở đây thường chóng vánh, đến và đi rất nhanh. Có khi chưa kịp biết tên bạn là gì thì họ đã ra đi vĩnh viễn, những ai còn trụ được rất dễ có cảm giác thân tình, có phải do tâm trạng sự hiệu hữu này quá mong manh, nếu ngày mai lỡ thì… Hãy níu kéo, tạo dựng chút hạnh phúc cùng nhau để vượt qua khó khăn trở ngại trước mắt!

Khi Khoa nội thận cơ xương khớp được tách ra, mình chuyển về Khoa Thận nhân tạo, lại có thêm nhiều bạn mới, cũng đủ mọi thành phần, lứa tuổi. Mặt mày ai cũng xám xịt, bác sĩ giải thích bệnh này làm tiêu hao hồng cầu nên sau một thời gian chạy thận da ai cũng tai tái như vậy. Mình chẳng dám soi gương, trốn chạy sự thật và sợ sẽ bật khóc khi nhìn thấy dung nhan hiện tại. Nhớ mới ngày nào, Xuân Vinh thường bảo: Hai chị em mình có làn da đẹp nhất khoa – chẳng cần trang điểm son phấn chi vẫn tươi tắn xinh đẹp. Xuân Vinh ơi giờ đây chỉ còn một mình em, chị đã tàn tạ lắm rồi, xám xịt rồi! Bạn bè cứ động viên: Dạo này mỹ phẩm đủ loại, lo gì làn da xấu, đẹp. Miệng cười mà nước mắt long lanh.

Ở đây ít người được khỏe, người lên cân nhiều (vì ăn uống nhiều) thì ì à ì ạch, người lên cân ít thì không đủ sức để chạy thận, hiếm người được bình yên. Vẫn chuyện trò, hỏi han nhau tình hình sức khỏe nhưng trông ai cũng phảng phất nét u buồn, đôi người cứ thở than: Trời ơi sao lại vướng bệnh hiểm nghèo này để khổ thân, khổ chồng, khổ con và tan gia bại sản!

Đặc biệt các em còn trẻ độ 18 – 20 lại rất yêu đời, cười nói huyên thuyên, rôm rả, coi chuyện chạy thận là hoạt động bình thường như đi dạo phố chơi vậy, đến giờ thì vào, hết giờ thì ra, nếu có gặp sự cố gì trong quá trình chạy, nhăn nhó tí chút, kêu ca tí xíu rồi tươi vui trở lại.

Đa phần bệnh nhân chạy thận đều nghèo, cũng có vài ba người khá giả, chưng diện đủ kiểu đủ màu, vòng vàng sáng lóe, nước hoa thơm phứt, phấn son xanh đỏ, áo quần là ủi phẳng phiu. Áo quần bệnh nhân thường không thích hợp với khổ người của mọi bệnh nhân. Đây là điều đương nhiên mà mỗi bệnh nhân phải chấp nhận, bệnh viện phát gì lo mà mặc nấy, người ốm gặp bộ độ rộng thùng thình, người mập gặp bộ chật ních. Đã trong hoàn cảnh đau yếu, èo uột, khổ sở mà ăn mặc kiểu này đúng là chẳng đặng đừng. Muốn xin đổi cho vừa khổ người thì có khi hộ lý cáu gắt, khó chịu trông thấy, thôi thì đừng để người bằng tuổi con cháu mình lớn tiếng, mất mặt. Do vậy có một số người tự mua vải trùng màu, cắt may đúng kiểu của bệnh viện để mặc cho vừa dáng người – đau ốm cũng cần phải chỉnh chu y phục, để có nhìn nhau thấy đời còn đẹp để mà còn nuôi khát vọng sống nữa chứ!

Có nhiều người nhìn phong cách không ai biết họ là người đi chạy thận, quần Jean, áo thun, giày da láng bóng, lúc đến bệnh viện mới thay áo quần của bệnh viện theo quy định, chạy xong lại thay áo quần của bệnh viện, đạp phóng xe ra về rất hào hoa phong nhã.

Cứ mỗi sáng, gặp mặt nhau là hỏi: có khỏe không? Lên mấy cân? Người khỏe, lên từ một, hai cân thì vui vẻ, có người mệt lên nhiều bốn, năm cân thì mặt mày nhăn nhó. Chuyện lên cân giữa mỗi chu kỳ chạy thận cũng là những điều hết sức phức tạp và đòi hỏi ý chí của người bệnh. “Ăn nhiều, uống ít” đã là phương châm sống. Biết vậy nhưng có khi không giữ được mình khi cổ họng khát cháy bỏng, khi gặp bạn bè nhà có tiệc tùng, giỗ chạp lại càng phải đấu tranh tư tưởng, buông xuôi một tí là hỏng ngay, nhưng trong thực tế cuộc sống mấy ai đủ bản lĩnh để làm chủ lấy mình, không bị cám dỗ bởi vật chất mà mình luôn khao khát: Đó là uống nước thoải mái!

Có khi cũng tùy cơ địa của mỗi người, người uống nhiều lại lên cân không mấy, người nhẫn nhịn uống rất ít lại lên cân vèo vèo không giải thích được, nếu có hỏi bác sĩ thì lại được giải thích bằng một tràng kiến thức y học, mù tịt thôi!

Bước chân vào phòng chạy thận, đối mặt trực tế với bao hiểm nguy tai họa bất ngờ có thể xảy ra, bệnh nhân nào cũng tự hứa sẽ ăn uống điều độ theo đúng chuẩn của người bệnh nhưng lúc về đến nhà lại quên mất lời hứa hẹn ấy mà cứ theo bản năng, theo dục vọng dẫu biết rằng đấy là điều cấm kỵ.

Ai cũng muốn sống có ý nghĩa, có trách nhiệm với bản thân, gia đình và xã hội, ao ước được cống hiến tùy theo tuổi tác, năng lực nên hầu hết mọi người đều khao khát được sống khỏe để được làm việc có ích cho đời nên sinh hoạt hằng ngày, nhất là việc ăn uống quyết tâm kiêng khem mà rồi mấy ai đủ bản lĩnh, nghị lực để sinh hoạt đúng chuẩn của thầy thuốc, biết làm sao được khi cuộc sống đầy cám dỗ mà con người lại đang thiếu thốn, nhất là đối với cái sự ăn uống, cứ ăn uống rồi ân hận, tự hứa rồi lại quên, bệnh nhân cứ đùa nhau chao ơi hứa hẹn hão huyền!

TÌNH BÈ BẠN

Mặc cảm ốm đau, và đã về hưu nên khi trở về Huế đã nhập viện, không báo cho bạn bè biết, hai vợ chồng âm thầm lặng lẽ xách hành lí nặng nhọc bước chân vào bệnh viện.

Không điện thoại chẳng nhắn tin cho ai, trong mấy ngày đầu thật vô cùng cô đơn và cô độc. Tình cờ gặp Vân Khánh - cô sinh viên cũ của khoa đang điều trị ở phòng kế bên, đã dặn dò không được báo với ai về tình trạng của cô hiện nay nghe không? Em dạ vâng ngoan hiền thế mà đến sang mai đã thấy chị Bích Hải, Tịnh Thy đến thăm, chưa kịp hỏi han mình đã bị trách: Đã về Huế, đau ốm mà không báo cho bạn bè đến thăm hỏi và san sẻ. Em sợ làm phiền mọi người lắm chị ơi, là lúc đã xế bóng, cứ mãi ốm đau bệnh hoạn bạn bè cũng khó lòng thông cảm.

Anh Quê kìm lòng không được, điện cho anh Hiền biết, anh Hiền đang đi công tác xa, Thọ đến ngay trong ngày hỏi han, chăm sóc, động viện, an ủi… Thọ ơi! Bạn bè ai cũng khỏe mạnh sao chỉ mình ta đau ốm bệnh hiểm nghèo!

Sự chăm sóc chu đáo tận tình của Nhân khiến cho các y bác sĩ và bệnh nhân trong phòng tưởng Nhân là em gái, khi biết là bạn, ai cũng xuýt xoa, trầm trồ: Cô Kiều có người bạn thật tốt! Khi lâm nguy mới hiểu được tình bạn cao cả! Mình nghe mà thấy lòng lâng lâng vui sướng. Cảm ơn Nhân, đặc biệt cảm ơn anh Hoài về nồi cháo anh nấu: đẹp mắt, thơm ngon, bổ dưỡng. Rất tiếc là mình ăn không được mấy, ăn vài muỗng lại nôn ra, Nhân cứ xuýt xoa, tiếc quá!

Nhân trực thay cho anh Quê một ngày để anh Quê đi đưa thiệp cưới, một ngày mệt phờ người bởi mình hết nôn tới ọe, uống nước, uống sữa, ăn cháo… và nôn, riêng khoản thay bì ni lông cho vệ sinh làm Nhân cuống cuồng, trời ơi mới có một ngày mà bở hơi tai thế này, anh Quê chịu đựng cả tháng trời, giỏi thiệt!

Thọ đòi đến trực, anh Quê không cho bởi sức khỏe Thọ cũng không tốt mấy, Thọ lại đang đau – dù là đau vặt thôi, hiểu được tấm lòng Thọ là quí hóa lắm rồi.

Từ những ngày đầu khi nhận được tin, bạn bè ở Khoa Ngữ Văn, ở Trường Đại học Sư Phạm Huế, Nhà Thiếu nhi Huế, Ban Văn hóa Xã hội HĐND tỉnh… đến thăm và tặng quà. Mọi người đều động viên, lạc quan để vượt qua bệnh tật.

Ngày hôn mê là ngày bạn bè, nhất là khoa Văn đến đông đủ, thấp thoáng thấy bóng anh Học, chị Hải, Phong, Nhạn, Thịnh, Vinh, Tùng, Thy, Ngọc Anh và nhiều nhiều nữa với đủ sắc màu của y phục, lơ mơ nhận biết dù đang trong thế giới ảo ảo thực thực chắc là đến để tiễn mình lần cuối đây. Nếu trước lúc ra đi được gặp mặt đầy đủ anh chị em trong khoa – nơi công tác hơn 30 năm đầm ấm chan hòa tình cảm, cũng là niềm hạnh phúc lớn lao lắm rồi.

Khi tỉnh dậy thấy Thanh Quý bênh cạnh và Quý lại thì thầm: Cố lên Kiều nghe, mai mốt về đám cưới Sao Khuê, Quý qua sớm trang điểm cho. Mình nghe mà cũng chưa nói được thành lời, chỉ biết gật đầu thôi.

Điều làm mình xúc động nhất là các bạn học sinh thời Đồng Khánh, có những bạn mà thời gian sau này do môi trường công tác mỗi đứa mỗi phương cũng đều có đến thăm: Duyên Sanh, Trâm, Điểm, Ái Hà, Thanh Sang… đã làm mình không cầm được nước mắt, đã dặn lòng hãy dũng cảm lên, đừng ủy mị thế mà nước mắt vẫn lặng lẽ tuôn rơi… làm cho bạn bè ai nấy mắt cũng đỏ hoe. Siết chặt tay mình như để truyền lửa, truyền tấm lòng chân tình bè bạn cho mình thêm nghị lực sống?

Anh Quê đã về hưu gần hai năm, những đồng nghiệp ở Hội Văn Nghệ như họa sĩ Đặng Mậu Tựu, Yến, Hương, Chanh; ở tạp chí Sông Hương như Trang, Đào, Xuân, rồi các nhà thơ, nhà văn, nhà báo, họa sĩ, nhạc sĩ, nghệ sĩ nhiếp ảnh, nghệ nhân, nghệ sĩ Ca Huế… cũng thường xuyên đến thăm hỏi chân tình. Nói như nghệ sĩ Bửu Lộc: “Tình văn nghệ không phai…” Đúng thiệt! Ai cũng an ủi, động viên, họ càng nói, mình càng thấy tủi thân nhưng thấy thương anh Quê bội phần, lý ra giờ này anh vui vẻ café với bạn bè văn nghệ chí cốt thì anh lại phải ngồi ở bệnh viện theo dõi sức khỏe, chăm sóc việc ăn uống, phục vụ tỉ mỉ các sinh hoạt của vợ, cuối đời sao anh ấy không được an nhàn hưởng phúc lộc của các con và bằng hữu bốn phương?

26. 3 kỷ niệm ngày giải phóng Huế, có rất nhiều người thân, bạn bè khắp nơi về dự, trong đó có các anh chị phong trào sinh viên học sinh Sài Gòn, Tổng đoàn học sinh Đà Nẵng cũng đã dành thời gian thăm hỏi mình, cảm ơn và biết ơn các anh chị vô vàn, có những người thân tình nhưng cũng có những người chưa hề biết mặt mình đều đóng góp quà cho mình uống thuốc. Hơn bao giờ hết tình bạn cao cả và bao la cho mình thêm niềm vui để chiến đấu cho cuộc sống dẫu rằng có mong manh, ngắn ngủi…

Từ ngày về hưu, chuyển sinh hoạt Đảng về địa phương, chưa tham gia hội họp được, song các anh chị ở chi bộ vẫn đến thăm, có một chị mình chưa hề biết mặt tên là Lan cũng gởi qua anh Quê 50.000đ để chị Kiều uống sữa, mai mốt khỏe lên một tí, đi lại được mình sẽ đến nhà để cảm ơn.

Khi đã được hưởng chế độ ngoại trú, ngoài thời gian vào việc tuần ba buổi, mình lủi thủi ở nhà một mình hiu quạnh buồn bã làm sao, xem truyền hình, đọc báo, đọc sách hoài cũng chán và mệt mỏi, thỉnh thoảng bạn bè đến chơi làm mình vui biết mấy, nhắc kỷ niệm xưa, thầy cô và bạn bè… cả bọn cười vang như thời thanh xuân ngày nào, niềm vui được nhân lên, lan tỏa trong suốt cả ngày, lần nữa cảm ơn, cảm ơn bạn bè.

Ngọc Lan từ xa điện về cách đây mấy tháng nghe Hạnh Sài gòn bảo Tiểu Kiều đang dung dăng dung dẻ ở Sài Gòn, nay lại điện bảo Tiểu Kiền nằm viện, ai đúng, ai sai?

Buổi sáng ngủ dậy, đang còn mơ màng, chuông điện thoại reo vang, bên kia là Hoàng Hương lảnh lót “Hương mới mua cho Kiều một trái đu đủ rất đẹp, rất ngon. Nói lại với anh Quê là đừng mua nữa. Sáng nay đi nhà thờ về sẽ đem lên liền”. Quả là ngày hôm qua Hương, Huy, Vy, Ái đến thăm, thấy anh Quê đi tìm mua đu đủ ở hai, ba chợ mà không có. Trên nguyên tắc là hạn chế chuyện ăn hoa quả, nhưng khi cần thiết để góp phần giải quyết vấn đề tế nhị tiêu hóa thì phải ăn dặm thêm mà đu đủ là hợp nhất.

Vợ chồng mình quá cảm động về tấm chân tình của Hoàng Hương.

Bạn bè Đồng Khánh cũ – vài ba hôm lại rủ nhau đến nhà chơi, khi nhóm này lúc nhóm khác, bảo là để mang lại niềm vui cho Kiều, chuyện trò và cười vang với bao nhiêu chuyện xưa tích cũ, động viên nhau sống vui, sống tốt, cố gắng vượt qua mọi nghịch cảnh, ốm đau bệnh tật của bản thân, của chồng, của con cháu, có người khá giả nhưng cũng có người kinh tế khó khăn hỗ trợ nhau để tận hưởng những phút giây hạnh phúc – dù là chỉ trong phút giây thôi cũng đủ mãn nguyện lắm rồi.

Người này thông tin với người khác, bạn bè cũ mỗi ngày mỗi đông thêm – niềm vui hân hoan nhân lên gấp bội giúp mình quên đi sự lo âu đau ốm cũng là phút giây thôi có được cảm giác bình thường vui tươi như các bạn đang khoẻ mạnh, tràn đầy sức sống.

Cám ơn bạn bè về những chuyến viếng thăm đầy ý nghĩa các bạn đã cho mình liều thuốc bổ vô giá.

Các anh chị báo Mực Tím, bạn văn nghệ của Anh Quê ở Cần Thơ… nhân chuyến đi công tác về Huế cũng góp nhau mang đến cho mình món quà vật chất lẫn tinh thần quý giá. Chị Lâm Thị Quý – mẹ của ca sĩ Như Quỳnh, vợ chồng Diệp, Thúy Vân… bạn anh Quê từ nước Mỹ xa xôi cũng điện thoại, email, gửi quà về thăm hỏi, động viên rất chí tình.

Vợ chồng Hoàng Dũng – Vân từ xa gởi tiền về cho chị uống thuốc lúc đang nằm ở phòng cấp cứu, chưa thể nói lời cám ơn bạn được bởi mộng mị đã làm cho ta không diễn tả được bằng yên ngủ, chỉ thầm tự nhủ trong lòng: Cám ơn hai em đã chia ngọt sẻ bùi với chị trong cơn thập tử nhất sinh!

Nở ở Đà Nẵng, Thu Hương ở Nha Trang – một thời thân thiết gắn bó nhau ở Khoa Văn Đại học Sư Phạm Huế với rất nhiều kỷ niệm buồn vui – xa xôi nhưng do tình cờ đọc báo thấy bài viết của anh Mai Văn Hoan viết về Võ Quê làm thơ lái, có đoạn nhắc vợ Võ Quê đang lâm bệnh hiểm nghèo cũng gởi quà về thăm viếng, cầm bì thư của các bạn mà tay run run bởi quá xúc động, cơ hội nào để đáp lại tấm chân tình này đây?

Dung – cô sinh viên cũ của Khoa Văn tới lui thăm viếng, dỗ dành mình ăn từng miếng bánh, nuốt không nổi nhưng Dung cứ ép làm mình phát cáu và đã gắt: Cô không ăn nữa mà! Hét cho to để giải toả những bức bối trong lòng, liếc nhìn em mà ân hận quá, tự hứa sẽ tìm em nói lời xin lỗi và cám ơn khi sức khoẻ đã khá hơn.

Bạn bè của Ca Dao, Sao Khuê, Thu Phương, Chị Liên Thi như chị Diệu Liễu, Ngọc Túy, chị Nguyệt (thầy Niên), bạn bè của trang kiều, Cúc (Hoa) và nhiều bạn bè nữa đều có đến thăm. Ngay cả lúc hôn mê sâu mình không nhận ra được, nhớ lại được, chỉ nghe qua lời kể của chồng con.

Mỗi lần có bạn bè đến thăm mình vui mừng vô hạn, huyên thuyên đủ thứ chuyện, rôm rả, cứ muốn níu kéo bạn ở lâu thêm tí nữa, tí nữa thôi… Đến lúc bạn phải ra về, tiễn bạn, tựa cửa trông theo mà lòng buồn rười rượi, bạn bè ai cũng khoẻ mạnh đi lại rong chơi khắp nơi đủ chốn, riêng ta lặng lẽ cõi này, cảm giác trống vắng hụt hẫng làm mình ứa nước mắt. Tại sao? Tại sao cuối đời lại bi đát thế này?

Giá như phát hiện bệnh sớm, sẽ có phương án điều trị tốt hơn, nhẹ nhàng hơn, vẫn có thể đi lại với túi thuốc bên mình, những điều không hề nghĩ là sẽ xảy đến với mình lại xảy ra tuyệt vọng.

Sáng Xuân – Trưa Hạ – Chiều Thu – Đêm Đông, hạnh phúc biết bao!

NHỮNG MẢNH ĐỜI BỆNH NHÂN Ở KHOA THẬN NHÂN TẠO

Ngoài một số người ít ỏi là khá giả, phần còn lại đa số là cán bộ công nhân viên chức ăn lương nhà nước, thu nhập ít ỏi mà chi phí chạy thận thì quá tốn kém, mọi người đều đã vơi hầu bao khá nhiều. Tội nghiệp nhất vẫn là bà con nông dân và thành phần buôn bán lẻ.

Có nhiều người làm việc nhà nước chưa đến tuổi về hưu nhưng đều phải xin nghỉ việc bởi chạy thận trường kỳ và thường xuyên có mặt tại bệnh viện, tiền bạc eo hẹp.

Các em nhỏ đang là học sinh, sinh viên chưa có công ăn việc làm, bố mẹ phải nuôi, gặp bố mẹ là nông dân nữa thì khốn khó vô cùng.

Có những ca thật đau lòng, mọi người đều cảm thương và chia sẻ. Thuốc tốt bệnh viện phát, ra chợ bán lại, mua thuốc rẻ tiền, lấy chênh lệch ăn cơm.

Trong quá trình chạy thận, mình cũng đã có quan tâm chú ý đến một số bệnh nhân với những hoàn cảnh rất đáng thương yêu, không thể không ghi chép lại:

Trường hợp em Thúy: Bố thợ nề, mẹ buôn bán chai bao, nhà có bốn con, hai người đã mất vì bệnh thận, còn lại hai em đang điều trị tại khoa thận. Mẹ vào nuôi (ở quê) sáng dậy sớm đi lượm chai lọ, trưa chiều đi chợ nấu ăn dùm các bệnh nhân yếu không ai chăm sóc để kiếm tiềm mua cơm, mua thuốc. Thời gian gần đây được ăn cơm từ thiện nên cũng đỡ phần nào, song cái đáng lo vẫn là tiền thuốc và tiền chạy thận. Với những người có thu nhập quá thấp thì đây cũng là vấn đề nan giải. Thỉnh thoảng các nhà hảo tâm cũng cho ít tiền nhưng như nước đổ lá môn, tiền vào nhà trống… vơi đi vèo vèo. Nhìn mẹ con ốm yếu xanh xao vì thiếu dinh dưỡng, ai cũng động lòng trắc ẩn, mỗi khi có đoàn từ thiện nào đến các y bác sĩ đều ưu tiên giới thiệu trường hợp của Thúy cho họ, hiện có một chùa ở Huế tài trợ cho Thúy 500.000đ mỗi tháng, giúp mẹ bớt nhọc nhằn sớm hôm.

Trường hợp của Thanh: Một nam nhi, cao to, một vợ bốn con, vợ buôn bán nhỏ, con còn đi học phổ thông. Thanh chạy thận đã ba năm. Ngoài giờ theo lịch chạy thận, Thanh phải bươn chãi ngược xuôi, đến các phòng trong bệnh viện lượm vỏ chai về đem bán kiếm tiền, không có tiêu chuẩn nội trú, ở ngoại trú thì không có tiền nên Thanh ăn chực ở nhờ hành lang bệnh viện, mùa nắng nóng thế này còn được, mai mốt vào mùa mưa gió lộng khắp bốn phương trời lạnh của Huế buốt xương, làm sao chịu nổi đây…

May mà Thanh còn trẻ, nhanh nhẹn, cố gắng bươn chải tìm thêm cách để kiếm thêm tiền: Dịch vụ thanh toán viện phí cho bệnh nhân khoa thận. Theo quyết định của bệnh viện, mỗi tháng, tất cả bệnh nhân phải thanh toán viện phí một lần, những người ở xa hoặc làm biếng, ngại chầu chực, phiền hà khi đến quày thanh toán đều nhờ Thanh làm giùm. Chi phí mỗi lần tùy vào hảo tâm của mỗi người. Có thế Thanh mới tồn tại được qua ngày, dù tạm bợ.

Mùa hè, Thanh đưa cháu út vào phụ đi thu lượm chai. Hè không được vui chơi, hoặc học thêm mà vào bệnh viện chăm sóc ba, giúp ba kiếm thêm tiền gởi về cho mẹ nuôi em, thật tội nghiệp cho tuổi thơ nghèo khó.

Trường hợp Gái: Chạy thận được một năm thì chồng mất vì ung thư, phải gởi hai con lại cho nội, ngoại chăm sóc, nuôi dạy, một mình vào viện chạy thận, tiền bạc nhờ bà con giúp đỡ, mấy tháng đầu sau khi chồng mất, chị Gái héo hắt lắm, giờ đã thấy được nụ cười. Cố gắng vui để mà sống với con cái ngày nào hay ngày đó, mọi người động viên chị như vậy.

Cảnh vợ nuôi chồng thấy không khí an phận thủ thường, chăm sóc chu đáo tận tình dù cho năm tháng dài vô tận qua đi, nắng mưa qua đi vẫn trọn vẹn công việc mỗi ngày như mọi ngày, ở nội trú còn đỡ vất vả. Đối với các trường hợp ngoại trú người vợ trở thành bảo mẫu, đưa chồng vào viện, đón chồng về nhà khi kết thúc việc chạy thận, ngày này qua tháng khác đến nỗi chú bảo vệ cũng quen mặt dễ thông cảm bỏ qua cho những lúc vội vàng để vi phạm nội quy bệnh viện.

Thương thay là cảnh chồng nuôi vợ, hàng tháng, hàng năm, vợ đâu chồng đó, ở nhà thì lo chuyện nội trợ kiêm luôn hộ lý khi đến phiên chạy thận, vợ trên giường, chồng bắc ghế ngồi cạnh bên phòng khi có sự cố cần sự có mặt của người thân để xử lý, vừa đọc sách, vừa liếc nhìn đồng hồ xem giờ để cho vợ ăn giữa bữa đề phòng bị tụt huyết áp, vả lại lúc chạy thận đói bụng làm sao! Đợi hết giờ chạy, dìu vợ ra khỏi phòng, chải tóc, buộc tóc gọn gàng cho vợ, mở băng kẻo lâu quá sẽ bị tắt cầu – nguy to.

Các ông chồng nuôi vợ có lẽ để tiêu thời gian và giảm bớt căng thẳng, tụ tập nhau trao đổi kinh nghiệm, người có sáng kiến này nọ và đôi khi cũng tếu táo vui vẻ. Hoàn cảnh này đúng nghĩ “cười là nước mắt khô không lệ”. Lòng dạ ai cũng héo hon nhưng đàn ông bản lĩnh nên cách thể hiện không tỏ ra yếu đuối mà phải luôn chứng tỏ ta là trụ cột gia đình, người có nhiệm vụ mang tin yêu hạnh phúc cho mọi thành viên trong nhà, nhất là đối với các cas ốm đau bệnh hoạn. Đọc bài thơ sau đây của anh Quê càng hiểu thêm tình nghĩa vợ chồng cần thiết biết bao nhiêu trong hoàn cảnh éo le, khắc nghiệt:

Về cùng núi Ngự sông Hương

Ăn cơm bệnh viện ngủ giường thăm nuôi

Thời trai ngang dọc ngược xuôi

Chừ tra lão với nụ cười nhà thương

Vợ chồng là nghĩa tào khương

Vượt lên số phận, vượt muôn hiểm nghèo

Lầu cao ngày bước lần theo

Hành lang một nóng thâm gieo thơ tình

Trăm năm hương lửa ba sinh

Phu thê nghĩa trọng có mình có ta

Bốn phương đâu cũng thành nha

Nơi vô vợ tới đó là nhà tôi!

Chị, anh nuôi em hoặc ngược lại thấy càng cảm thương bội phần, tuổi thanh xuân lại giam mình trong bệnh viện, bệnh suy thận này chữa trị dài ngày, tính theo tháng theo năm, giá như chỉ chạy chữa trong một vài tháng là lành bệnh thì chị, anh, em còn có cơ hội để công tác sinh hoạt riêng cho bản thân, đằng này không biết đến bao giờ mới chấm dứt nên một người bị bệnh là kéo theo một hai người thất nghiệp, không có công ăn việc làm, bởi thời gian và công sức đã dồn hết ở bệnh viện, biết đến bao giờ… Khi đã đến lúc thì tuổi trẻ của anh chị em cũng qua đi, bao nhiêu cơ hội học hành, việc làm qua đi… cũng đành phải chấp nhận bởi có gì thiêng liêng hơn tình ruột thịt.

Chú bác cô dì cũng tranh thủ lúc rảnh rỗi vào bệnh viện để trực thay, thật quý hoá cho những phút giây này, đây là lúc mà chị em được thư giãn tạm thời để có sức mà tiếp tục chiến đấu cho ngày mai, tháng tới, năm sau…

Có vài đôi mới yêu nhau, đang còn là sinh viên, người yêu phát bệnh, vừa đi học vừa chăm người yêu ở bệnh viện, quả đúng là tình yêu chân thật, đã vướng vào bệnh suy thận này là không có ngày mai, bởi bệnh không bao giờ chữa lành, họa chăng có phép màu nhiệm nào đó, mà phép màu là điều không tưởng hoặc chờ đợi phát minh mới của các nhà khoa học y học? Vẫn chăm sóc người yêu hết lòng chu đáo, cùng chịu đựng những cơn đau vật vã cũng như chung vui phấn khởi khi người yêu bình ổn tinh thần.

Có đôi thật tội nghiệp vừa mới cưới nhau được vài tháng, vừa qua thời kỳ trăng mật, chồng phát bệnh khi vợ chưa kịp hưởng niềm hạnh phúc xây dựng tổ ấm mới, xếp phấn son, lụa là vào bệnh viện nuôi chồng ngày này qua tháng khác, cho đến bao giờ…

Có người khi vợ có thai lần đầu được vài tháng thì chồng lại phát hiện bệnh, vợ ì à, ì ạch vác bụng bầu đi nuôi chồng chạy thận. Nhìn cảnh người vợ mệt mỏi thở dốc khi bị thai hành mà vẫn cố gắng giữ nụ cười để chồng an tâm điều trị, thấy mà thương cho đôi trẻ kém may mắn trong tháng ngày lý ra là hạnh phúc nhất của đời người. Tuổi xuân trôi qua trong bệnh viện với bao nhọc nhằn về thể xác và tinh thần.

Cứ động viện nhau: Lạc quan lên nhé! Lạc quan ư? Lạc quan trong cơ thể đau đớn? Tháng ngày buồn bã trong hành lang bệnh viện, trong phòng chạy thận? Vẫn trao nhau những nụ cười, nụ cười gượng gạo. Hãy vui lên! Vui lên mà sống nốt những ngày còn lại, còn sống một ngày là còn vui!

Xót xa nhất là cảnh cha mẹ già nuôi con trẻ, các em độ 15 – 20 tuổi vướng bệnh này cũng nhiều, cha mẹ thay phiên nhau đùm bới từ quê lên, Đà Nẵng ra, Quảng Bình, Quảng Trị vào nuôi con chạy thận, cặm cụi, lầm lũi theo tháng ngày.

Kinh phí chạy thận quá tốn kém, thêm tiền thuê nhà, tiền ăn cho người nuôi bệnh, bồi dưỡng cho bệnh nhân, nhiều người phải bán ruộng, bán đất, người thành phố công nhân viên chức thì của cải trong nhà lần lượt ra đi… không trở lại. Vì sự sống của người thân, dù đếm từng ngày nhưng gia đình phải hy sinh tất cả.

Trâm là một thiếu nữ xinh đẹp, tươi tắn, khoẻ mạnh và còn rất trẻ, trên dưới 20 mà đã vướng vào bệnh suy thận giai đoạn cuối, ngày nào còn chạy được là biết còn sống đến ngày đó. Hết tiền, hết chạy thận là từ giã cõi đời. Sống không có tia hy vọng vào ngày mai nên Trâm và một số bạn trẻ khác chủ trương “yêu cuồng, sống vội” hiện tại vui vẻ, hẹn hò bạn trai, vui chơi phố xá, cũng sắm áo quần, giày dép để chưng diện.

Vy cũng như Trâm, còn quá trẻ, chưa có công ăn việc làm, bố mẹ phải chu cấp, bố thợ nề, mẹ làm nông, nhà còn hai em nhỏ nên khá chật vật. Đến tháng đóng viện phí là chạy ngược chạy xuôi. Bà con bè bạn có giúp đỡ thì cũng có hạn, giải quyết được khó khăn trước mắt, còn dài lâu thì cứ chủ trương là được ngày nào hay ngày đó, cái gì đến rồi sẽ đến, vô lo hoặc âu lo đều như nhau.

Còn trẻ, đời còn dài nên còn hy vọng, cũng không hiểu là hy vọng về điều gì nhưng cứ vui, mỗi lần chạy thận xong, áo xanh quần đỏ phóng xe máy ào ào đi về, chẳng thèm theo chế độ, ăn uống thoải mái, cứ lên cân nhiều nhưng chạy xong… cứ thế mà sinh hoạt tươi vui bình thương.

Với những người chưa quen, chỉ nhìn hình thức và cách sinh hoạt của Trâm, Vy không ai biết hai em đang mắc bệnh thận, phải chạy thận mỗi tuần ba lần để duy trì sự sống…

Lam Giang, cô giáo dạy Sử cấp 3, vừa sinh con đầu lòng Giang càng ngày càng mập, ai cũng khen bà ngoại khéo nuôi con gái sinh nở tốt đẹp, sức khỏe mập tròn. Khi cậu con trai vừa tròn tuổi rưỡi, Giang vẫn mập cho đến một hôm đi dạy về thấy trong người mệt mỏi, uể oải. Gia đình động viên đi khám, bác sĩ phán: Suy thận giai đoạn cuối ở tuổi 30. Chạy chữa ở bệnh viện Cu Ba Đồng Hới mấy tháng trời chẳng thuyên giảm. Nghe đồn ở Hà Nội có vị lương y giỏi nổi tiếng chuyên trị thận. Cha mẹ chồng đưa đi, thời gian đầu thể trạng kha khá, cả nhà mừng. Chỉ được vào tháng lại suy sụp. Chở vào Bệnh viện Trung ương Huế chạy chữa. Mấy ngày đầu hôn mê, mẹ khóc, cha chồng lo lắng, bác sĩ tiêm thuốc, uống thuốc, chuyền nước độ một tuần thì bớt vật vã, bước đầu uống được sữa… Dấu hiệu bình phục dần và được chạy thận, chạy bẹn một thời gian ngắn người tỉnh dần. Bây giờ là chạy tay, sinh hoạt bình thường nhưng chưa bình yên, thỉnh thoảng vẫn có sự cố về tim mạch…

Thế là từ giã phấn trắng, bảng đen, giáo án, học trò… ẩn mình trong Khoa thận nhân tạo, không biết đến bao giờ mới trở lại trường xưa. Giang đang có kế hoạch thay thận, phải còn chờ đợi. Chồng, ba mẹ luân phiên nhau chăm sóc, lúc nào cũng tất bật vào ra, đã đau ốm lại nhớ con quay quắt làm Giang càng ngày càng héo hon, thứ Bảy, Chủ nhật dù trời nắng mưa Giang vẫn về Quảng Bình thăm con. Thứ Hai vào lại viện buồn vui lẫn lộn, vui vì mới gặp con, buồn giờ đã xa con nhỏ, tội nghiệp cả mẹ lẫn con.

Có đôi mới đính hôn như H và V, H làm ngành xây dựng, V làm kế toán ở Đà Nẵng, H phát bệnh suy thận, V phải bỏ việc để về Huế nuôi hôn phu – chưa biết bao giờ lành bệnh để tính chuyện cưới xin. Cả hai đều phải bỏ công ăn việc làm nên kinh tế khó khăn. Phải chạy thận bằng dịch cũ nên trong quá trình chạy thận cứ hay bị nôn. Mỗi lần H nôn là V mặt mày xanh xao hớt hơ hớt hải lo lắng, chưa kết hôn đã phải qua thử thách cả tinh thần lẫn vật chất. Nếu không có tình yêu chân chính liệu có vượt qua?

Có những người rất nghèo khó – do chạy thận quá dài ngày, bỏ bê công ăn việc làm vì lý do sức khỏe, bạn bè đồng nghiệp, bà con hỗ trợ một thời gian rồi sức người có hạn, bản thân phải tự xoay xở để kiếm tiền ăn, tiền ở, chẳng hạn như thuốc bác sĩ phát không uống mà đem bán lại cho người cần dùng, cũng là bệnh nhân với nhau thôi đôi khi giữa bữa chạy thận không có tấm bánh để ăn nên huyết áp cứ bị hạ, người xây xẩm mặt mày, luôn miệng than vãn mệt.

Có những người mặt mày xanh xao, áo quần bệnh viện lôi thôi, nhếch nhác, lết thếch đi bệnh viện với vẻ mệt mỏi bơ phờ, suốt thời gian chạy thận không có được nụ cười. Bác sĩ thường xuyên động viên: Hãy cười lên! Vui lên! Lạc quan lên cho có sức khỏe, u sầu mãi chỉ chuốc bệnh thêm!

Hạnh là cô giáo dạy tiếng Anh vừa tròn 30, tươi tắn vui vẻ, tâm hồn đang phơi phới, bỗng ngã bệnh, phải bỏ dạy ở Quảng Bình để vào Huế chạy thận, con nhà khá giả, còn trẻ trung yêu đời nên hay nói hay cười, ăn uống thoải mái cứ lên cân vù vù, cũng cười vui. Hạnh có niềm tin vào việc thay thận sắp đến nên rất lạc quan. May ra trong Khoa thận nhân tạo còn có người vui vẻ để khoa có thêm sinh khí động viên bệnh nhân xung quanh, sự ồn ào tươi trẻ ấy sẽ xua đi vẻ buồn bã âu sầu của những người bệnh.

Nghĩa, một kiến trúc sư đẹp trai, trẻ khỏe, ngoài giờ chạy thận vẫn đến cơ quan làm việc bình thường, ăn mặc đi đứng rất phong độ, đã có người yêu nhưng chưa dám cưới bởi đang hy vọng vào việc thay thận trong nay mai. Cũng sôi nổi mạn đàm về thời sự, bình luận bóng đá rôm rả trong phòng chạy thận, phòng cũng vui lây, cầu chúc cho Hạnh và Nghĩa thành công để sớm có quả thận tốt mà sống đẹp cho gia đình, xã hội.

D: Chồng bị suy thận mạn, vợ bị ung thư, nheo nhóc ba con nhỏ. Nội ngoại đều nghèo, chẳng giúp đỡ tài chính chi mấy, mặc dù đau bệnh nan y nhưng cả hai vợ chồng lúc khỏe lên tí chút là phải lao động kiếm tiền mua thuốc, nghe hoàn cảnh cũng thấy đau lòng.

H: vợ buôn bán, con ba đứa, chồng suy thận mạn, phải giao con cho nội ngoại nuôi nấng để đi Lào làm ăn, kiếm tiền nuôi chồng con, ở nhà cứ bị mẹ chồng đay nghiến, dằn vặt mỗi khi khuyên chồng không nên ăn uống bữa bãi. Bà bảo cấm chồng ăn để chồng mau chết mà đi lấy chồng khác, cô ấy cứ khóc hoài, thương lắm!

Thương cảm nhất là cảnh mẹ già chăm con trẻ, hết tiền hết bạc, héo mòn theo con với không chút mảy may hy vọng, cứ ngày nào qua mừng ngày đó. Thanh niên trai trẻ tuổi độ 30 – 40 chạy thận khá nhiều, ai cũng có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, không biết cuộc sống sẽ kéo dài đến bao giờ, lúc hết tiền chăng? Mà việc hết tiền là điều tất yếu sẽ xảy ra khi thời gian chạy thận quá lâu, vô hạn định. Sự sống tùy thuộc vào máy của bệnh viện, vợ còn trẻ, con cái còn thơ dại, ai sẽ chăm sóc nuôi nấng dạy dỗ, các bạn ấy thường tâm sự với nhau như vậy, tiếng thở dài của người này là nỗi đau của người khác bị khơi lên.

Có em sinh viên đang học năm thứ nhất, chưa kịp tận hưởng niềm vinh quang đậu đại học lại phải từ giã giảng đường vào bệnh viện chạy thận, cha mẹ phải bỏ công ăn việc làm theo con về Huế điều trị. Đầu bạc chăm sóc đầu xanh trông rất tội nghiệp. Của cải dần dần ra đi mà bệnh con nào có thuyên giảm. Hôm nay khỏe nhưng ngày mai lại mệt không chừng, vả lại biến chứng của bệnh thận mạn khôn lường, việc trật ven xảy ra bất cứ lúc nào và triệu chứng gì sẽ xuất hiện. Hãy chờ đấy! Bố mẹ hồi họp theo dõi từng ngày, từng phút từng giây cứ vái trời cho con cái được bình yên, dù biết đó là điều không tưởng. Nhưng đã có bệnh thì vái tứ phương và qua đó để hiểu sâu sắc về tình mẹ cha động viên con cái. Tất cả vì con, tất cả cho con yêu quí không quản ngại khó khăn vất vả trăm bề, đức hy sinh cao cả!

Cứ đến hẹn lại lên theo lịch chạy thận mà khoa đã phân công dù mưa dù nắng tay xách nách mang vào bệnh viện, các bệnh nhân ở vùng ven thành phố phải từ điều khiển xe máy đi lại cho đỡ tốn kém, như Dũng ở Thuận An, Hùng ở Cầu ngói Thanh Toàn, Diệu ở Hương Thủy… mỗi lần chạy xong, người khỏe hẳn nhưng có người lại mệt nhoài do bệnh nhân đôi khi chủ quan không giữ được cơn khát cái đói của bản thân lên từ bốn đến năm cân, điều này rất có nguy hại cho việc chạy thận, người mệt ngồi thở một thời gian rồi lại xách xe về nhà.

Mỗi lần ai đó lên nhiều cân trong mỗi đợt, bác sĩ la mắng quá chừng, bệnh nhân cũng thấy thẹn thùng và ân hận vô cùng song rồi đâu lại vào đấy, vẫn ăn uống không cưỡng lại được, nhất là đối với thanh niên trai tráng đang độ lớn, đang có nhu cầu phát triển cơ thể. Bệnh nào cũng được bồi dưỡng để chóng lành bệnh, riêng bệnh suy thận mạn thì phải hạn chế ăn uống. Chao ơi không có nỗi khổ nào bằng! Đó là trường hợp của rất nhiều người trong khoa thận nhân tạo này.

Số người được bác sĩ khen là điều độ, biết giữ gìn, có trình độ tuân thủ qui trình chạy thận, theo sự hướng dẫn chỉ định của bác sĩ thì rất ít nếu không nói là hiếm hoi, đây cũng là điều dễ hiểu bởi mấy ai cưỡng lại những dục vọng, những ham muốn vật chất trong khi cơ thể đang khao khát. Một hành động chính đáng dù không được ai tha thứ, ủng hộ nhưng biết làm sao được với cái bệnh suy thận mạn hiểm nghèo, oái ăm.

Hầu như chưa có ca chạy thận nào diễn ra yên ổn 16 máy với 16 người luôn kèm theo tám tới mười sự cố, người thường xuyên bị hạ huyết áp như chị Liên, Hùng, Gái, Lành… thời gian chạy người kém thì huyết áp cứ hạ dần, y bác sĩ phải đo, cho uống thuốc, người thì rên mệt phải thở oxy, thế là lo điều bình oxy đến, săm săm thở thở… rối tung lên, phòng bệnh chộn rộn hẳn lên, một phần do người nhà thường kiếm cớ hiểu biết y học hạn chế nên hoảng sợ réo gọi ầm ỉ. Chị Lành, Hạnh, Hùng là bạn của bình oxy đấy, lại có người cao huyết áp, huyết áp lên quá cao, bác sĩ phải can thiệp, bệnh nhân hành bác sĩ quá chừng. Thêm cái nạn ngứa ngáy, người này thở người kia gãi sột soạt thật ngao ngán!

Có người chạy thận nhưng hoàn cảnh neo đơn như bác Lan không người thân chăm sóc, đưa đi đón về nên phải nhờ người quen phụ giúp, chao ơi là trăm thứ tốn kém, mà thuốc men, chạy thận, ăn uống, thuê nhà, mướn người phục vụ… xâm xoàng cả mặt mày, nhưng rồi vì khát vọng sống người ta phải đành lòng chi mọi thứ để mong sống thêm được ngày nào hay ngày đó.

Người ta vẫn thường bảo bệnh suy thận mạn khi hết tiền là ra đi… Trong cơn tuyệt vọng người ta phải tìm cách để có tí hy vọng, mỗi đêm, trong ngày rằm, mồng một hàng tháng, người ta thắp hương nguyện cầu Trời Phật phù hộ.

Quan niệm rằng bệnh suy thận mạn là có thể ra đi bất cứ lúc nào, không biết có phải là mê tín… không mê tín mà bệnh nhân nào trong túi áo cũng luôn có tiền, nhiều thì tốt, ít ra cũng vài ba ngàn tiền lẻ để mà có tiền “qua đò” ở thế giới bên kia. Nghe cũng hãi hùng nhưng ai cũng lặng lẽ làm theo, nhỡ ra một mai đến phiên ta… Hãy tự chuẩn bị tinh thần và tư thế sẵn sàng tốt nhất để đón nhận mọi tình huống có thể xảy ra.

Có hai bệnh nhân nam đang ở trong tình trạng cực kỳ khốn đốn, vẫn chạy thận thường xuyên đều đặn theo lịch của khoa nhưng không hiểu sao bụng càng ngày càng lớn giống như phụ nữ đang mang thai tháng thứ tám, thứ chín, người lúc nào cũng ì à ì ạch, đi đứng lệch bệch. Lâu lâu bác sĩ cũng chích rút nước từ bụng mỗi lần vài ba lít. Sở dĩ có tình trạng ứ nước ở vùng bụng này là do bệnh nhân chủ quan không theo dõi sự thay đổi của cơ thể để báo kịp thời cho bác sĩ xử lý, giờ bụng đã quá to đành chịu, bệnh nhân lại ăn uống thoải mái, các chu kỳ chạy thận lần nào cũng lên bốn, năm cân là điều tối kỵ. Bệnh nhân đã không tuân thủ theo chế độ dinh dưỡng của người bệnh phải tự “ Tang tóc mỉm cười, tươi vui thổn thức” trách bản thân thôi!

Những anh chị ở độ tuổi 60 – 70 phần lớn đều tỏ ra mệt mỏi như anh Yêm, chị Ngọc, chị Thí, chị Mùi, anh Hồng, anh Trác… Họ đã không giấu được sự lo lắng trên gương mặt xanh xao khi cuộc sống đang đếm từng ngày, trong sự nghiệp cống hiến cho đời, cho xã hội đã hoàn thành tốt đẹp nhưng còn gia đình chưa được vẹn toàn, con cháu còn nhỏ dại nên họ không an tâm nếu lỡ một mai ra đi. Họ luôn tỏ ra trầm tĩnh lặng lẽ đi về nhưng lòng dạ lại ngổn ngang trăm bề thổn thức.

Nhân đây mình cũng viết đôi dòng về công tác từ thiện thường diễn ra tại Khoa thận nhân tạo: Ở phòng chạy thận nhân tạo thỉnh thoảng đôi ba tháng hoặc vào dịp tết lễ thường có phái đoàn của các tôn giáo, hội đoàn này nọ hoặc các cá nhân đến thăm và tặng quà, mọi người gọi đó là tiền từ thiện. Ai cũng mừng vui và hớn hở đón chờ, người được nhận vui vẻ, người không có phần hơi buồn và cảm thấy bất công. Thường có sự tư vấn của Khoa, đôi khi họ làm từ thiện tự phát nên có người khá giả, nói theo giọng điệu của bệnh nhân là người đeo vàng đầy tay thì được hưởng tiền từ thiện, người đói thì không có được một suất. Tiền từ thiện thường là 100.000 đồng đến 200.000 đồng, có khi được 500.000 đồng tùy vào sự khó khăn của cá nhân mà người làm từ thiện được biết. Cho nên sau mỗi lần có tiền từ thiện là thế nào bệnh nhân cũng bình luận lời ra tiếng vào. Nói chung, mỗi bệnh nhân chạy thận nhân tạo đều có một mong muốn là tiền từ thiện nên chia đều cho mỗi người, mỗi người hưởng một ít hương hoa.

Đôi điều tâm sự, nhắn nhủ với người đồng cảnh ngộ

Trong đời người, ai cũng vài lần ốm đau bệnh hoạn, người may mắn phát hiện bệnh sớm, chữa trị kịp thời sẽ mau chóng qua khỏi, lành bệnh khỏe mạnh lại như xưa. Với những người bệnh nhẹ, rồi cũng sẽ êm xuôi. Đau đớn thay cho những ai bạc phước vướng vào bệnh nan y, hiểm nghèo dù bác sĩ, gia đình có tận tình chu đáo cũng không bao giờ lành bệnh được. “Trời kêu ai nấy dạ” biết làm sao hơn, oán trách bản thân cũng vô ích, than thân trách phận rồi chẳng giải quyết được gì.

Do vậy khi đã mắc bệnh suy thận mạn rồi, hãy vui vẻ chấp nhận số phận, bình tâm mà dũng cảm chiến đấu và chiến thắng theo một nghĩa tích cực nhất để sống tốt, sống đẹp trong những ngày còn lại trong cuộc đời.

Dường như Ca Dao cũng hiểu được tâm trạng, hoàn cảnh mẹ nên cũng đã nghĩ ra cách để tăng thêm nguồn lạc quan vui sống cho mẹ; ý muốn của Ca Dao là ở ngoài nhà ba mẹ phải có những sinh hoạt văn hóa, văn nghệ, viết lách chi đó để chẳng còn vương vất cái không khí bệnh tật trong gia đình. Tập sách Trò Chơi Dân Gian Thiếu Nhi do Nhà xuất bản Trẻ phát hành nhân dịp 1 tháng 6 năm 2010 rồi tập thơ Hoa & Phong Vị Huế của anh Quê với giấy phép của Nhà xuất bản Thuận Hóa hồi tháng 8. 2010 cũng là một sáng kiến của Ca Dao trên tinh thần “để nhà mình cho vui” ấy.

Nghe con trai động viên, khích lệ: “Mẹ viết bài đăng báo Tết cho vui đi mẹ!” Thế là chìu theo ý con ngẫu hứng viết được hai bài rồi nhờ anh Quê gởi cho Ca Dao và Sao Khuê đọc:

Bài thứ nhất:

Tết đầu tiên nhà có cô dâu mới.

Kể từ ngày có mái ấm gia đình riêng, mùa Xuân này là lần đầu tiên trong nhà thêm thành viên mới: Đón cô dâu vừa làm lễ cưới chưa được tròn một tháng, nhà mẹ, nhà chồng còn bao điều trăn trở, thêm mối âu lo nữa là mẹ chồng lại đang bệnh nên nói đã ít mà lại không làm được gì nhiều, trăm sự trông cậy vào tài đảm đang nội trợ của nàng dâu, chắc là con đang vô cùng bối rối, tính toán lo toan xoay xở làm sao để tạo được không khí đầm ấm, một cái tết vui vẻ với đầy đủ ý nghĩa, lễ nghi… Con gái Quảng về làm dâu xứ Huế, khi phong tục, tập quán, nếp nhà mỗi nơi mỗi khác, mới thoạt nghe con dâu Quảng thật thà chân chất – mẹ chồng Huế mảnh đất của phong kiến khắt khe là đã phát khiếp rồi, phải không ?

Rạng sáng 25 tết cô con dâu mà cả nhà âu yếm gọi là cô công chúa bởi nhà vốn không có con gái mà, chỉ mình mẹ là phụ nữ duy nhất, con cứ xoắn xuýt bên mẹ trên tay luôn có giấy bút như đang chuẩn bị tư thế soạn giáo án vậy, con hỏi – mẹ nói, ghi ghi chép chép. Tự dưng trong lòng mẹ dâng lên một cảm giác lâng lâng hạnh phúc – mà là hạnh phúc không tên – không giải thích được, cứ thấy hay hay là lạ. Không phải là do từ nay có người phụ gánh vác việc nhà mà cứ nhìn cái cảnh một cô con gái bất ngờ xuất hiện trong nhà, đi vào đi ra rồi đến bên mình thỏ thẻ hỏi này hỏi nọ – chưa dám tự quyết định việc gì vì sợ không vừa ý mẹ , bị mẹ rầy la cho thì xấu hổ lắm! Con cứ yên chí đi, nếu có sai sót mẹ sẽ sửa sai, góp ý để con rút kinh nghiệm mà giỏi hơn, công chúa nhé!

May mắn là tuy việc mua sắm đón tết tuy nhiêu khê nhưng ngày nay tất cả thực phẩm đều có bán ở các siêu thị, các chợ, chỉ cần khéo chọn cho hợp với thực đơn của mỗi nhà, quan trọng là đầy đủ các món để cúng ông bà tổ tiên và còn để tiếp chiêu đãi khách ba ngày tết chu đáo, phong phú nhưng không được phung phí phải luôn tiết kiệm – đó là phong cách sống của gia đình mình đó nghe con dâu!

Mẹ nói – con ghi, hình như có những món mà con chưa hình dung được kể cả hình dáng mẫu mã, mua bán ở đâu, cụ thể là hàng vàng mã để cúng tất niên tân niên, đất trời… Đây không phải là vì mê tín mà do thói quen từ bao đời từ thế hệ này sang thế hệ khác, cứ đến lễ tiễn đưa cuối năm và đón chào năm mới là phải có những lễ vật ấy dâng cúng ông bà mới hợp với đạo lý.

Nhìn thấy con loay hoay xếp từng tờ giấy vàng bạc xếp ngang rồi lại xếp dọc mà không dám hỏi mẹ, thấy thương ghê, mẹ chủ động hỏi và con thành thật nói rằng quê con không có tập tục này và có lẻ từ nhỏ đến lúc lấy chồng – tết lễ là dịp để con và các chị em bạn bè vui chơi và nếu có tham gia việc nhà thì cũng chỉ đóng vai phụ thôi, như mẹ ngày xưa vậy.

Bây giờ đóng vai đào chánh, khó khăn thì không mấy mà bỡ ngỡ thì quá nhiều, cái chi cũng hỏi thì sợ quê độ, không hỏi làm hỏng thì tai hại hơn, thôi thì phương án tối ưu là hãy nũng nịu mẹ ơi mẹ hỡi, vừa được thương mà còn khỏi bị la rầy – giáo viên tâm lý học nhiều bài lắm chiêu chỉ sợ mẹ chồng yếu bóng vía đỡ không nổi! Than ôi!

Tay làm mà mắt cứ láo liên nhìn trước ngó sau, mẹ chồng đang thử sức thử tài nàng dâu đây có lúc lúng túng quá muốn nhờ vả hỏi ý kiến chồng thì trời ơi trời hỡi con trai Huế từ nhỏ đến lớn kể cả khi đã có vợ con có bao giờ tham gia việc nhà đâu giờ biết chi để giúp đỡ vợ, thương thì thương lắm nhưng đành chịu thôi, họa may giỏi giang lấy giùm cái dao, cái nồi rồi thôi, cứ cười cười là xong chuyện.

Để tránh sơ suất đáng tiếc có thể xảy ra, hình như con đang lên kế hoạch chương trình mua sắm nấu nướng, ngày nào món nào như tiết nào dạy bài nào vậy.

Đơn giản nhất là dưa món ở Cô Ry, nem chả tré Mợ Tôn, bánh chưng Nhật Lệ, bánh tét làng Chuồn cung cấp. Riêng món thịt bò thịt heo dầm, bò khô, chua ngọt là phải tự tay làm cho hợp vệ sinh, bảo đảm an toàn thực phẩm, lại mẹ ơi mẹ hỡi nào bao nhiêu mắm bao nhiêu đường, lửa to hay riu riu?

Thực phẩm khô phải ưu tiên mua sớm kẻo đến cận ngày mà thiếu hạt tiêu, hột muối… thì mất mặt. Chọn mua trái cây để cúng cũng không phải đơn giản. Nhà nhiều bàn thờ, quả gì bày ở đâu cho hợp lý hợp tình, quả phải tươi đủ màu sắc cho đẹp mắt và thú vị hơn là có ý nghĩa như mãng cầu, xoài, đu đủ, chắc chắn là phải có những nải chuối thật đẹp, nhiều quả sum sê tròn trĩnh.

Hoa là việc quan trọng nhất, chọn hoa gì cho hợp với tục lệ truyền thống thờ cúng và hoa trang hoàng trong nhà sao cho hợp với sở thích của mẹ, khi thị trường hoa rất đa dạng từ chủng loại đến sắc màu, chọn không khéo sẽ bị chê là không có năng khiếu thẩm mỹ đấy.

Ngày 30 tết bận rộn từ sáng đến khuya, lo cho trọn vẹn mâm cơm cúng đón ông bà mà ở Huế thức ăn đồ uống để kỵ giỗ lúc nào cũng thật nhiều món, mỗi thức mỗi tí chỉ in ít thôi là đã đủ mệt nhoài, dẫu thời tiết Huế đang lành lạnh nhưng cũng vả mồi hôi, cô dâu mới hí!

Cúng kiến, ăn uống xong xuôi, rửa dọn cái đống chén bát cao ngất trời… chao ơi là vất vả! Trời hỡi, lấy chồng làm dâu cực quá hè!

Chưa hết, sau khi sắp xếp gọn gàng chén bát ly tách lại quay sang nấu xôi chè cúng giao thừa, mà phải là chè đậu xanh đánh – vừa đẹp vừa để giữ được vị ngon ngọt dài ngày dẫu rằng đây là món chè đòi hỏi công phu và khéo léo nhất phải để tâm vào từng hạt đậu, thìa đường, ngọn lửa mới hy vọng có được nồi chè ngon, vừa ý mẹ chồng.

Cái tết đầu tiên mẹ về nhà chồng thế nào nhỉ? Có như ta hôm nay sướng hơn, cực hơn, đơn giản, nhiêu khê ?

Xong nồi xôi chè, mệt thở không ra hơi, đi vào phòng nằm lăn quay. Dẫu thế, khi gần đến giao thừa – giây phút thiêng liêng trong không khí gia đình và của đất trời, nàng dâu lại phải dậy cười vui vẻ cùng gia đình chồng tiễn năm cũ đón năm mới – cả nhà đầm ấm hạnh phúc, riêng trong lòng mẹ đang vô cùng hân hoan chào cô công chúa nhỏ nhắn xinh xắn, hứa hẹn và hy vọng tết năm sau và mãi mãi sau này cô dâu sẽ giỏi giang hơn tích lũy nhiều kinh nghiệm làm hành trang mà bày vẻ cho cháu dâu tương lai của mẹ, phát huy truyền thống “ khéo tay hay làm”

Chừng ấy công việc là đã thành công mỹ mãn rồi, nghe con !

Bài thứ hai:

Tết Sài Gòn nhớ nhung tết Huế.

Thời gian hưởng thụ hưu trí thật thanh nhàn, hết mọi âu lo nên đôi khi quá rảnh rỗi cũng chợt thấy buồn buồn, dạng buồn mà “không hiểu vì sao tôi buồn?”.

Cảnh nhà vắng vẻ, con cái công tác, học tập ở xa, vợ chồng cứ thơ thẩn vào ra, thi thoảng đi chơi đây đó bạn bè thay đổi không khí và để vơi nỗi nhớ thương con cái.

Trong cô đơn hiu quạnh bỗng nảy sinh “sáng kiến du xuân”, năm nay vào Sài Gòn ăn Tết với con trai để xem hương vị tết Sài Gòn – tết xa quê như thế nào, tết Sài Gòn có gì thú vị hơn tết Huế không ?

Đón cái tết đầu tiên ở Sài Gòn, cả nhà đầm ấm đoàn tụ, mười mấy năm học tập và công tác ở đây, tết nào con trai cũng về Huế đón tết cùng gia đình, nay ba mẹ theo con vào ăn tết Sài Gòn, chỉ tiếc là vắng em đang học ở phương trời xa không thu xếp về được, nên niềm vui không trọn vẹn, cũng đành vậy thôi .

Không khí tết Sài Gòn nhộn nhịp mua sắm, dân cư đông đúc hàng hóa phong phú, ngoài lượng khách tại chỗ mua để tiêu dùng, còn có bạn hàng các vùng lân cận đóng hàng về bán lẻ, do vậy siêu thị, các chợ lớn nhỏ đều luôn tấp nập người bán – mua rộn rã.

Lạ cảnh, lạ người, không quen chi đường đi, lối lại, ra đường là xe cộ nườm nượp, hoa cả mắt, chóng cả mặt, phương tiện đi lại luôn là taxi theo yêu cầu của con, lý do là để bảo đảm an toàn cho con yên tâm công tác.

Thêm nữa không biết thực phẩm hàng hóa ở đâu có chất lượng nên khá túng túng, phải nhờ đến TiTi tư vấn thôi, cũng may là cô bé sẵn lòng giúp đỡ. Thế là hai cô cháu tung tăng mua sắm.

Bánh chưng, bánh tét, nem chả đã đặt trước, chỉ mua mứt món, bánh trái và làm thịt dầm, thị trường hàng tết chọn lựa mỏi cả chân, nhất là ở khâu mua áo quần mới mặc tết màu sắc kiểu dáng hợp thời trang… Phụ nữ dẫu ở độ tuổi nào vẫn thích chưng diện vào dịp tết đến xuân sang, sáng mồng một tết thức dậy khoác trên mình bộ đồ mới đẹp bỗng thấy yêu đời làm sao!

Cho đến ngày 29 tết, vợ chồng hưu trí mới đưa nhau đi chợ mua hoa quả, hàng vàng mã, cũng đủ lễ cho bàn thờ vọng, ngoài trời, trên trang bếp… và thực phẩm để làm mâm cơm cúng đón ông bà về ăn tết với con cháu, nghĩa là đầy đủ lễ nghi như thời ăn tết ở Huế – dù là thờ vọng nhưng đây là cơ ngơi mái ấm riêng tư của con trai mà .

30 tết con nghỉ làm ở nhà dọn dẹp nhà cửa, có bàn tay và một phần trái tim của con người đầu tư nhà cửa khang trang sạch sẽ hơn, bàn ghế sáng bóng, trang trí hoa hòe cũng đẹp mắt, nhớ thời còn học ở Cấp 3 Quốc Học con có tham gia dự thi cắm hoa mà giấu ba mẹ, tình cờ gặp cô giáo chủ nhiệm lớp mới biết con cũng có hoa tay !

Ba mẹ nấu nướng bếp núc, hào soạn đủ món kho nấu chiên xào… tất cả xong xuôi đến giờ thắp hương cúng vái, vợ chồng nhìn nhau, ai đứng lễ đây? Là ba mẹ theo truyền thống? Nhưng đây là nhà của cu cậu, thổ thần sẽ chứng giám cho chủ hộ, cũng thấy vui vui, dẫu hiểu rằng con nay đã không còn trong sự bao bọc chở che của ba mẹ nhưng trong tâm tưởng và tình yêu thương của ba mẹ con vẫn là trẻ thơ, ngày trước mỗi lần nhà có kỵ giỗ con chỉ lăng xăng giúp đỡ. Giờ đây đứng lễ cúng vái, thế là con đã lớn khôn rồi, tự lập, tự chủ và tự do rồi!

Nhìn con thắp hương vái lạy ông bà, đất trời mà lòng trào dâng cảm xúc lâng lâng, khóe mắt cay cay mừng con trưởng thành chững chạc dù chưa có gia đình riêng, ngôi nhà khá đầy đủ tiện nghi, chỉ thiếu bóng dáng của một cô con dâu, không biết đến bao giờ con mới cho ba mẹ được lên thêm chức mới.

Rồi vợ chồng cùng thầm cười khi thấy cảnh trên bàn thờ trong mâm ngũ quả có trái dưa hấu, bên dưới con cúi đầu vái lạy, cái đầu húi cua – trái dưa hấu – tròn trĩnh ngộ nghĩnh - như nhau!

Cúng xong thì cấp, cũng cụng ly bia bọt ngọt ngào. Khi giây phút giao thừa đến, thời điểm chuyển giao cũ, mới của đất trời và lòng người thì sao nhỉ? Thôi thì như thế này cũng là đã sum vầy rồi, chỉ thiếu Sao Khuê đang bận học xa không về được, tội nghiệp con chắc nhớ nhà lắm!

Mồng một tết, ở nhà xem phim, nghe nhạc và đón trẻ con nhà hàng xóm sang chơi mừng tuổi các cháu vui vẻ, chưa dám đến chúc tết nhà láng giềng bởi mới vào ở chưa quen nên cũng ngại ngần mồng hai, mồng ba tết chở nhau đi chợ hoa, phố xá ngắm người qua lại rộn ràng tìm niềm vui riêng trong niềm vui chung của thiên hạ.

Ba ngày tết Sài Gòn – gia đình đầm ấm và đầy đủ ý nghĩa nhưng lòng vẫn xốn xang nhung nhớ về những cái tết ở Huế trước đây, nhà ta mua sắm lương thực thực phẩm nhiều hơn, khách khứa vào ra tấp nập, có khi phải xoay như chong chóng rồi lại tranh thủ thời gian đi chúc tết chú bác, cô cậu, dì, bè bạn… cho đến chiều tối thì mệt phờ người. Do vậy mà sau tết ai nấy dẫu nhiều thức ngon vật lạ vẫn sụt ký, nhất là khi chén thù chén tạc chúc tụng nhau những điều may mắn, hạnh phúc tốt lành trong năm mới, mỗi nhà mỗi loại rượu, mỗi thứ bia khác nhau tha hồ mà ngà ngà say.

Tết Sài Gòn hưởng thụ đầy đủ hương vị, có chồng có con sao vẫn thấy thiêu thiếu điều gì đây, phải chăng là hơi ấm kỳ diệu của quê hương, bỗng nhớ chợt thương vu vơ… cho ta cảm giác lạ lẫm về sự cách xa vời vợi.

Nhớ thuở thanh xuân, cứ mỗi chiều 30 tết sau khi lo xong việc nhà mình vẫn thường lang thang một mình trên các con đường nhỏ đẹp của thành nội – mùi hương trầm thoang thoảng từ các nhà, các am miếu bay xa, thiêng liêng và huyền bí tạo ấn tượng khó quên về sự tiếc nuối, nỗi nhớ nhung khôn nguôi trong tâm thức, trong tư thế tiễn năm cũ – đón mừng năm mới.

Tết năm nay, do hạn chế về sức khỏe của mẹ nên ba mẹ không vào Sài Gòn ăn tết cùng con.

Hãy về Huế đón tết đoàn viên ấm cúng cùng ba mẹ nhé, con trai yêu quý !

*

Dẫu thi thoảng trong quá trình nằm trên giường chạy thận, sự lo âu, chút dằn vặt và nỗi buồn, tuy không triền miên, dai dẳng nhưng cũng đủ để ta chuốc thêm sầu muộn, cố gắng xua tan đi những ý nghĩ tiêu cực, chẳng hạn như tự dưng mất hết mọi khả năng điều hành, quản lý kinh tế và công việc nhà mà nội tướng phải có trách nhiệm, giờ đây tất cả phụ thuộc, trao gởi lại cho chồng con vô điều kiện, vô hạn định, cầu trời cho mọi sự thuận buồn xuôi gió. Đó cũng là một niềm vui không nhỏ, một hạnh phúc muộn màng.

Lý ra, trong đời người, thời điểm này là phút giây ngày tháng ta được hưởng thụ thành quả lao động của bản thân trong suốt mấy mươi năm qua, đón nhận phúc lộc của con cái. Vợ chồng già rong chơi vui vẻ, đầm ấm, giờ thì lại hẩm hiu phận mình bệnh tật làm phiền chồng con, hao tốn tiền bạc.

Thật lãng phí làm sao! Thương chồng phải từ bỏ mọi vui chơi để chăm sóc vợ, thương con phải lo làm ăn kiếm tiền chu cấp cho mẹ với hy vọng kéo dài thêm sự sống được một ngày thì tốt thêm một ngày.

Hãy thôi nghĩ ngợi suy tư, rồi cái gì đến sẽ đến như là điều tất yếu, đừng có chờ đợi trong muộn phiền âu lo mà hãy tự tạo cho mình – niềm vui nho nhỏ – động lực để chiến đấu giành giựt sự sống từng phút từng giây. Niềm vui và sự lạc quan sẽ giúp thêm sức mạnh để đối mặt với bệnh tật.

Chồng ơi! Con ơi! Người thân ơi! Bạn bè ơi! Hãy truyền cho ta thêm lửa ấm! Ngọn lửa của nguồn thương quý cuộc đời này không bao giờ tắt trong tâm hồn ta luôn dạt dào khát vọng bình an lành cho chính ta, cho biết bao người đang trìu ái quanh ta.

Niềm tin yêu chân thật đang vực ta ra khỏi những hôn mê mộng mị. Ta mạnh mẽ đứng lên “điểm phấn tô son lại, ngạo với nhân gian một nụ cười”. Đừng khóc! Đừng bao giờ khóc nữa nghe Tiểu Kiều! Hãy cười tươi, cười vang, nụ cười sẽ theo ta và dẫn dắt ta về nơi chín suối thanh thản bình yên!

 

TIỂU KIỀU

Huế 20. 11. 2010

.

 

PHỤ LỤC

VỚI TIỂU KIỀU

VÕ QUÊ

.

NÓI VỚI HIỀN THÊ

.

Em bình tâm em nhé!

Chịu khó chịu khó thôi!

Cơ thể em rã rời

Anh biết em đau đớn

.

Ngày rồi đêm bệnh viện

Anh hiểu thêm về đời

Nước mắt và nụ cười

Luôn đồng hành cuộc sống

.

Thầy thuốc gieo hy vọng

Chồng em chỉ có thơ

Đôi lúc anh ngẩn ngơ

Nén lòng mà nước mắt...

.

Em là châu là ngọc

Trong sâu thẳm thơ anh

Lạy trời cho em lành

Đông tàn xuân đơm lộc

.

Thì ra trong hạnh phúc

Cũng giấu ngọn nguồn buồn

Để vợ chồng yêu thương

Dìu nhau ra qua biển khổ

Huế

10. 1. 2010.

.

CUỐI NĂM TỰ NHỦ

.

Cuối năm cắm cúi chăm nuôi vợ

Đầu năm mong vợ hết nằm đau

Số phận an bài ai bàn nữa

Câu thơ Xuân đó có buồn đâu!

Huế

30.1. 2010

.

YÊU THƯƠNG THÀNH CHIẾC LÁ

.

không em

trong những cuộc vui chung

tôi lặng lẽ

cõi đông người

quen

lạ

.

yêu thương

thành chiếc lá

mong manh em

trong sâu thẳm

lòng

.

không em

trên những cung đường xuân

tôi đơn độc

những nụ cười khẩu trang

những ánh mắt ngược chiều

hiu hắt

không em

vội vàng

trong từng cuộc vui

tôi biến

.

không em

hối hả

trên những cung đường xuân

tôi về

em

một mình

mảnh mai....

Huế 2010

.

EM ƠI ANH TƯỞNG TƯỢNG

.

em mảnh mai thùy liễu

em mong manh hạt sương

càng nhìn em anh thương

càng yêu em anh quý

.

em một mình đơn lẻ

giữa cõi người mênh mông

em một mình nhỏ bé

trước trời đất vô cùng

.

em mãi là ngọc quý

lá xanh trên cành vàng

buồn em hãy biến tan

nguồn vui thì ở lại

.

càng thương càng ái ngại

tâm anh chẳng bình an

mạch sống tưởng vỡ tan

khi nhìn em đau đớn

.

em ơi anh tưởng tượng

em hòa nhập vào anh

chung một nhịp tim lành

cuối đời thơm hạnh phúc...

28. 6. 2010

.

KHÁT NGUYỆN

.

Tháng 6 em ra sách

Tháng 8 anh sách ra

Em: Trò chơi tuổi thơ

Anh: Hoa & phong vị Huế

.

Nhờ con trai gợi ý

Nguồn vui cho cả nhà

Những trang hồng mượt mà

Cùng sắc trời xanh Huế

.

Vượt lên từ biển khổ

Băng qua cánh đồng buồn

Anh bên em yêu thương

Nâng niu từng con chữ

.

Em viết tay, anh gõ

Bàn phím rung nhịp tình

Hoàng hôn rồi bình minh

Tiếng lòng ngân em nhỉ!

.

Tháng 6 em sách mở

Tháng 8 sách mở anh

Bằng khát nguyện trong lành:

Em thân tâm an lạc!

2. 8. 2010.

.

THƠ LÁI TẶNG KHOA THẬN NHÂN TẠO

.

Thành thạo nhân từ với tận tâm

Khoa Thận Nhân Tạo tốt muôn phần

Biết ơn thầy thuốc giàu công đức

Quyết dứt công đầu cứu bệnh nhân

Bệnh viện TW Huế

20. 2. 2010

.

ĐỀ ẢNH

.

Về cùng núi Ngự sông Hương

Ăn cơm bệnh viện ngủ giường thăm nuôi

Thời trai ngang dọc ngược xuôi

Chừ tra lão với nụ cười nhà thương

Vợ chồng trọn đạo tào khương

Nâng đời nhau vượt qua muôn hiễm nghèo

Lầu cao ngày bước lần theo

Hành lang một bóng thầm gieo thơ tình

Trăm năm hương lửa ba sinh

Phu thê nghĩa trọng có mình có ta

Bốn phương đâu cũng thành nhà

Nơi mô vợ tới đó là…  Nhà tôi!

Bệnh viện TW Huế

27. 8. 2010

.

VIẾT KHI EM HÔN MÊ

.

Tiểu Kiều! Tiểu Kiều! Tiểu Kiều!

Anh gọi em với thương yêu tột cùng

Biết đời là chuyện sắc không

Mà sao đau đớn nát lòng Kiều ơi!

Ban mai trân quý môi cười

Em trao anh rất tươi mươi diệu kỳ

Ban chiều tức tưởi ai bi

Em hôn mê giữa não nề âm dương

Hiều đời huyễn mộng vô thường

Mà sao anh lại đoạn trường Kiều ơi!

Bệnh viện TW Huế

2. 12. 2010

.

BỎ NGƯỜI TA MÀ ĐI…

.

.

Cái mặt dễ ghét

bỏ người ta mà đi!

lời anh trách yêu em không nghe thấy?

khuôn hình em khói hương trìu ái

quyến luyến thơm trên suốt cung đường

.

Cái mặt dễ ghét

bỏ người ta mà đi!

Kiều ơi!

vợ chồng mình chi lạ rứa!

từ nay

âm dương đôi bờ cách trở

chỉ mạch tình là vương víu tim nhau

mỗi sáng

mỗi chiều

mỗi tối...

.

Cái mặt dễ ghét

bỏ người ta mà đi!

anh cố nén lòng đừng tức tưởi sầu bi

răng nước mắt cứ chực trào em nợ!

sương mù giăng buồn lên mộ chí

mặt hồ lung linh dáng Kiều xuân

.

Cái mặt dễ ghét

bỏ người ta mà đi!

bên các con

anh chẳng biết nói năng chi

anh thầm nguyện cầu

em nhẹ nhàng bay lên cung trời Đâu Suất!

.

Cái mặt dễ ghét

bỏ người ta mà đi...

10. 12. 2010

(5. 11 Canh Dần).

.

TẶNG HIỀN THÊ KHÚC TƯƠNG TƯ

.

Làn điệu Ca Huế: Tương Tư Khúc

.

Em hỡi hiền thê!

Nay đôi đường từ đây cách biệt

Ôi xa xót vô cùng

Tìm đâu bóng nguyệt

Đàn ngưng nhịp, đời thôi đẹp

Mắt lệ nhòa thêm

Khóc tiễn người đi

Buồn ngậm ngùi chia ly, xa lìa nhau

Mong sao sầu muộn thương đau

Thành tâm niệm

Là hương nguyện:

Em được bình yên rời bến dương gian

Ung dung về cõi an nhiên

Khúc ca thần tiên

Gọi mời em vui chốn thiên đường...

Huế

16. 12. 2010

.

NGÔI NHÀ MỚI CỦA EM

.

.

1.

Trời cao xanh hoa thắm mộ phần

Mặt hồ lung linh non ngàn núi biếc

Em vĩnh cửu cùng thiên nhiên bất tuyệt

Em đang bay trong vũ khúc xuân Kiều...

2.

Em có thêm ngôi nhà mới

Anh về mở cửa hừng đông

Mặt trời tặng em lửa ấm

Anh dâng em trọn tấc lòng...

12. 12. 2010

.

MỖI SÁNG

.

mỗi sáng

anh nấu xôi chuông

em ăn

mỗi sáng anh pha sữa

em uống

mỗi sáng

trong làn hương quyện

anh thì thầm

nhớ em!

mỗi sáng

trong lung linh lửa đèn

anh nghe em dịu dàng

em cũng rứa!

Huế

21. 12. 2010.

.

 

XÔI CHUÔNG

Viết tặng Tiểu Kiều

Em ngạc nhiên không khi anh mời em thưởng thức món xôi chuông mỗi sáng thứ Hai, thứ Tư, thứ Sáu trong tuần? Em ngỡ ngàng ư? Em ngạc nhiên à? Răng anh gọi món xôi đậu xanh này là xôi chuông? Em mới chỉ thấy có xôi vò, xôi khúc, xôi gấc, xôi bắp… thôi mà!

Như em đã biết, anh vẫn thường thức sớm (vào mỗi ngày đúng lịch đưa em ra Bệnh viện Trung ương Huế) để chuẩn bị mọi thứ cho em, trong đó có việc nấu cho em món xôi đậu xanh em thích. 4 giờ sáng, anh vo nếp đậu xanh rồi ngâm chừng 30 phút. Em đã từng dặn anh phải ngâm một thời gian để đậu xanh mềm, dễ ăn mà lại ngon. Những hạt nếp trắng thuần khiết, tinh khôi ban khuya nằm đan xen trên nền xanh của đậu thật hài hòa, dễ thương. Qua màu sắc này đôi lúc anh tha hồ tưởng tượng. Tưởng tượng ấy là trang cổ tích về tình nghĩa vợ chồng trước sau như nhất, đan quyện, yếm âu trong suốt một đời phu thê trìu ái, là bài thơ ngợi ca những cuộc tình không chia lìa đôi lứa, là bức tranh lung linh điệu luân vũ tuyệt vời nâng đời nhau thăng hoa theo tháng năm, hạnh phúc nguyên lành… Anh tưởng tượng như  vậy là chỉ muốn để chuyển tải biết bao nguồn yêu thương sâu sắc nhất trong anh giành hết riêng em vào trong từng hạt nếp, hạt đậu xanh trước khi chúng chín thành xôi.

Rồi một hôm tình cờ, em biết không? Khi tay anh ấn nút vào nồi cơm điện để nấu xôi cho em thì chuông nhà thờ Phủ Cam ngân lên rộn rã, xuyến xao lòng. Trong tĩnh lặng không gian, trong khoảnh khắc yên ả đó, tiếng chuông giáo đường chợt gợi cho anh biết bao điều để nhớ, để thương về quá khứ đời minh. Hồi ức  tuổi thơ cùng khổ bán mì, bán kem ở nhà thờ La Vang, Quảng Trị trong những ngày lễ hội với thanh thoát chuông nguyện diệu kỳ; nhớ kỷ niệm mỗi sáng Chủ Nhật cùng đi lễ với các chị nữ tu Huế tại một nhà thờ nhỏ tại khuôn viên Viện bài lao Huế trong thời gian mình bệnh hoạn sau những ngày xuống đường tranh đấu; hay liên tưởng tới một giáo đường nhỏ trong nhà tù Côn Đảo thời trai trẻ nhục nhằn mà hào khí…

Với anh, bất cứ tiếng chuông giáo đường ở thời kỳ nào, ở đâu cũng cho anh những nguồn bình yên, thanh thản. Tiếng chuông dường như luôn nâng niu tâm hồn anh mênh mông một cõi tình đầy.

Và thế là bắt đầu từ những ngày thứ Hai, thứ Tư, thứ Sáu tiếp theo… anh chỉ bấm nồi cơm điện để nấu xôi cho em mỗi khi tiếng chuông nhà thờ Phủ Cam rộn ràng ngân. Anh lại tưởng tượng âm ba tiếng chuông giáo đường đang trang trọng, mượt mà len sóng ướp hồn vào trong từng hạt nếp trắng, trong mỗi phiến đậu xanh mềm. Âm thanh của bình yên, ung dung, tự tại. Âm thanh của đất trời thanh khiết, thiêng liêng. Âm thanh nhẹ nhàng, dịu dàng bao dung. Âm thanh của dũng khí, hào sảng giúp ta vươn ra khỏi cơn đớn đau thân xác, nỗi sầu khổ tâm hồn trên trần thế. Anh hình dung khi em thưởng thức xôi anh nấu em cũng sẽ ngậm mà nghe hòa thanh chuông giáo đường thân ái, chứa chan mạch nguồn yêu thương, nhân hậu và lòng em không vướng bận muộn phiền, em sẽ vô ngại, vô ưu, vô úy… tiếp tục vững tin cùng anh, cùng các con chiến đấu với cơn bệnh hiểm nghèo.

Xôi chuông!

Thế là từ đây nhà mình có thêm món xôi chuông em nhỉ! Món xôi dạt dào giai điệu đẹp hồn chuông!

Huế - Những ngày mưa lụt tháng 10 âm lịch.

16. 11. 2010.