ĐIỂM SÁCH: XÔI CHUÔNG, tản văn của Võ Quê, NXB Văn Học 2013.

Details

Published Date

Written by Võ Quê

Hits: 4736

GIÁ SÁCH SÔNG HƯƠNG

XÔI CHUÔNG (tản văn), tác giả Võ Quê, Nxb. Văn học, 2013. Văn hóa Huế một lần nữa là đối tượng trong văn của Võ Quê. Với các tài sản đa dạng, cấu hình phức tạp, trộn nhiều loại... nên lò sưởi của Võ Quế đến nhiều vấn đề. Có thể là những vấn đề thuộc về lịch sử, văn hóa xã hội và đôi khi cũng thuộc về những vấn đề cá nhân. Phát triển phát triển trong Xôi chuông hầu như không thu hẹp trong một mẫu nào đó. Từ nhiều góc nhìn, nhiều cách soi chiếu Võ quê đã đưa ra cho người đọc những khung cảnh, những ngọn đường, những nét đẹp văn hóa từ điểm nhìn của một nhà văn lấy sự đi làm chân căn cho sự viết.

(Theo Tạp chí Sông Hương tháng 11.2013)

.

Nhà thơ Võ Quê 'sáng tạo' ra món ăn mới

NXB Văn học vừa tùy tập lò văn Xôi chuông của nhà thơ xứ Huế Võ Quê. Xôi chuông là tên một món ăn làm Võ Quê “sáng tạo” ra để tặng cho nguời vợ quá cố gắng của ông. 

Đọc bài viết này mới cảm hết cái cảm giác vợ chồng của tác giả từ thời trẻ đến khi tạo hóa chia lìa. Xôi chuông thực chất là món chè đậu xanh nhà thơ nấu cho vợ vào mỗi sáng thứ Hai, Tư, Sáu khi chuông nhà thờ ngân vang, nên ông gọi là “xôi chuông” để gợi nhớ một kỷ niệm với vợ. Vợ nhà thơ Võ Quê đã qua đời vì bệnh hiểm nghèo sau một thời gian dài ông nấu “xôi chuông” cho bà.

Nói về món ăn, nhà thơ Võ Quê là nguời rất sành thực đơn xứ Huế quê ông. Năm 2010, Võ Quê in tập thơ Hoa & phong vị Huế giới thiệu rất nhiều đặc sản quê ông bằng… thơ.

Theo H. NHÂN (Thể Thảo & Văn Hóa   24.10.2013)

.

TÌNH XÔI CHUÔNG

Tác giả Võ Nguyên Trân.

Em chưa một lần gặp chị, cũng chưa biết tên chị. Được anh Võ Quê, chồng chị tặng cuốn tản văn "Xôi Chuông" Đọc 57 bài sưởi văn của anh viết và đọc đến bài "Xôi Chuông" trong em dâng tình cảm chân thành thành của một con người cảm phục tình nghĩa vợ chồng anh và chị.

Chuông nhà thờ là đồng hồ báo thức cho một tình yêu vĩnh cửu anh dành cho chị.
Tiếng chuông và những hạt nếp hòa quyện vào nhau của hai trái tim yêu thành một món chè gọi là "Xôi chuông" mà em nghĩ rằng trên thế gian này những món ngon lạ chị gái thưởng thức chắc chắn rằng không ngon bằng món "xôi" chuông". Món xôi chuông nó ngon vì tình nghĩa thủy chung, sắt son, là bài ca bất tử, một giai điệu tuyệt vời mà anh chị đã dễ dàng chọn nhau.

Võ Nguyên Trân

Huế, 17.10.2013.

.

ĐÔI LỜI VỀ XÔI CHUÔNG

Tác giả Trần Thị Ngọc Lan    

  Đã lâu rồi tôi mới có dịp cầm một tập tản văn lên để đọc, xin đừng tránh cảm giác bình thường bởi những điều thường xuyên diễn ra trong cuộc sống. Ấy vậy mà tản văn của Võ Quê lại hấp dẫn tôi bởi cái hơi hậu, nồng nàn. Tôi đang tiến dần vào. Những con đường, những dòng sông, những kỷ niệm - cứ lũy tiến hiện lên với bao dấu yêu, thăm viếng… Những khoảnh khắc khắc yêu thương mà ta phải nhớ đến trong cuộc đời, để từ đó soi rọi chính mình, xem ta đã rộng ra, cao lên bao nhiêu, trong cuộc đời cá nhân biền đặc biệt... Võ quê đích thực là một nhà thơ của phong trào đô thị miền Nam trong đấu tranh chống Mỹ những năm 60 của thế kỷ trước, và nhà thơ của dân lao động nghèo mà nhân hậu, yêu cái đẹp… Điều đáng Ngạc nhiên là ông vẫn giữ được tình yêu cuộc sống và sự thiết bị sôi nổi của tuổi trẻ cho đến tận bây giờ. Ông vẫn thổi lửa và khát vọng sống vào những trang văn của mình, với ước một đời “Sống để yêu thương”. Thì sau đây, “Xôi chuông” với một loạt tản văn giàu chất thơ, giàu lòng từ ái, ông đã thành tâm lắng nghe cuộc sống, nâng cao niu những giá trị nhân văn đích thực ở xung quanh mình. Tập tản văn vừa diễn tả được cái bên ngoài văn bản, cái cựa quậy, sức bật của cuộc đời ấm nóng, vừa thể hiện cái chân chất bên trong, là tình người, tình đời vẫn luôn được ấp, trở thành thành những cột cột nhỏ nhoi giá quý, để nếu mệt quá ta ngồi xuống nghỉ, trước khi lên đường. Những tên tuổi, con người đã đi qua đời ta, như những dấu chấm phá khó phai phai nơi trí nhớ. Trí nhớ anh ấy làm chứng nhân, có trách nhiệm, sơn đối thoại với cuộc đời và với bản thân mình. Những con chữ phập bốc nhịp sống, hơi thở của hồi ức, kỷ niệm, tình yêu, giấc mơ, thở tiếc; Luôn nuôi dưỡng những gì tốt đẹp nhất và luôn tin tưởng, tắm sáng sáng về tình bạn, tình yêu, nụ cười, kỷ niệm, niềm vui, vẻ đẹp, đau đau, nghèo đói… Tất cả điểm xuyết rất vô tình, làm nên cái mềm mại, hiền hoà và dễ thương của lò văn Võ Quê.
    
     

     Tản văn Võ Quê thực ra là những câu chuyện đời ứa nước mắt về cuộc sống hôi nồng và gian khổ này. Ngôn từ trong trẻo, có hồn, và câu từ thì hấp dẫn, tươi mới, đọc không chán. Tác giả trực diện nhìn cuộc đời, với đôi mắt đầy yêu thương, nhạy cảm, muốn thổi hồn, thổi tình vào con người, đất nước, thiên nhiên. Cái văn hóa, văn chương, tình người ấy đã in đậm dấu ấn vào tâm hồn nhà thơ. Văn hóa sống trong từng cái ăn, cái mặc, lời nói, cử chỉ, niềm tin và ước mơ, là nguồn gốc của sự sống thân thương. Vật chất đã quý, nhưng cái tinh thần lồng trong vật chất ấy, trong từng hành động của con người, còn đáng quý hơn, chính là chất keo vô giá để người ta nâng niu, trân trọng, gắn bó với đời nhau, nhớ về nhau mà sống! Những dấu chấm, những góc nhìn, những tiếng vang nhỏ nhoi trong tập sách tuy rất đơn sơ mà nghĩa tình chan chứa. Ăn một gói bánh, uống một chén nước mà xót thương người dân quê cơ cực, suốt một đời sương dãi nắng. Rải rác ở đây tình yêu thiên nhiên, nhân từ, sâu khách. Dư vị nồng nàn, đắng cay, xa xót. Những người ồn ào, trăn trở về, kỵ ngùi, thăm thương vì cuộc sống xung quanh ta… Thiên nhiên phải như mang cái hồn và sức sống của con người, cũng có tình yêu và khát vọng.

     Những tản văn như những bài thơ thơm hương thoang thoảng giữa ban chiều. Cuộc sống hiện tại với tất cả các sắc màu, mùi vị, hình thể, phải như có một linh hồn. Là những đêm đờn ca trên mệnh mang sông Hương. Là con đường mang tên Trịnh Công Sơn trải nghiệm dài bóng mát. “Làn từng chuyến đi dọc đường thiên lý nắng, mưa, gió bụi. Là biết bao vòng ôm bạn bè tứ xứ. Biết bao thời gian tay người thân muối mặn súng cay. Hoa hồng. Nụ cười. Nước mắt. Hội ngộ. Chia ly. Tôi sẽ tiếp tục. Tôi khao khát tìm buồn trên trái đất”. Là “Ký ức tuổi thơ ngủ lăn trước sân đình trong ngọc trầm hương chiêng trống.”… Đôi khi “Cho tôi cùng đang lang thang trên từng con phố Sài Gòn. Cho tôi cùng đang qua cầu Cần Thơ với bước chân trần, tóc bay trong nắng gió gió tự do, hào khí phương Nam…” (Rạo rực rỡ với phương Nam).

      Đó là những khoảnh khắc đáng nhớ của đời người, tạo nên thành kỷ niệm vĩnh cửu sống trong tâm khảm chúng ta. Và cái đó mới tạo nên cho cuộc đời nhiều ý nghĩa. Tập tản văn thể hiện cái khí chất tự do, khoáng đãng, vận động và phát triển cuộc đời. Thời gian tĩnh lặng trôi qua. Cuộc sống vẫn kết nối, ngày xưa tự động cho đến bây giờ. Và tình yêu trải dài theo con nước sông Hương, một đời không yên nghỉ, dẫu vận động, đổi thay, nứt gãy. Chớp mắt đã đi qua những khoảnh khắc khắc, những kỷ niệm, những đời người rồi đấy!...

      Ở đâu đó vẫn còn sự lãng quên. Võ Quê không nói về sự lãng quên, nhưng đọc những thư tình này, tôi nhớ đến! Trong sự tồn tại và hiện hữu của nó, đã từng trải qua từng khoảnh khắc khắc nghiệt, từng sát na vui, từng sát na buồn, từng sát na đau khổ, từng sát na hạnh phúc! Qua sự sinh tồn, nhà thơ còn muốn nói sâu xa về lẽ đời sống chết, dự cảm đời người sinh ly tử biệt, những chuyện lâu đời vĩnh cửu. Mọi vật vẫn tồn tại, vẫn sống và phát triển, đó là điều quan trọng nhất! Mọi vật vẫn luôn hiện diện ở đó, một khi lương tâm ta đã nhớ về. Từng chi tiết nhỏ đời thường cũng không làm ta nỡ bước chân đi…

     Ở giữa cuộc đời thì ta có ta riêng. Ở giữa thế gian hoàng ngàn ấy, thì ta có người con gái đã yêu mình! Bởi vậy, tình yêu trong văn chương Võ Quê quá đẹp, thiêng liêng, trở thành vàng thước ngọc, hoàng sâu trong trí nhớ. Hạnh phúc sinh đôi nghiễm nhiên trở thành thành đức tin, thành điểm tựa, thành giá trị của đời người. Tình yêu sắt của ông với cô gái Huế đằm, dịu dàng, nữ tính, đã vượt qua cái khổ hữu hạn của giới hạn người, để vươn tới cái vô cùng. Những khoảnh khắc khắc “Xôi chuông”, khoảnh khắc giải khát chuông nhà thờ vang lên trong mùi thơm say rượu, thức ăn khát khao sống, khao khát yêu, khát vọng hạnh phúc và tranh đấu cuộc sống của con người. Phải chăng sống trên đời cần một tấm lòng, để mở ngọn lửa? Để khơi gợi ý tưởng? Từ một niềm tin may mắn, ước mơ nhỏ bé, đến khát vọng lớn lao, truyền lửa cho mọi người?...

     Bao trùm tất cả trong tập sách là một đạo lý uống nguồn nước nhớ. Ngoài ra còn có ý thức tiện ích và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc. Tấm lòng biết ơn cuộc sống. Tự hào về quê hương đất nước. Tự động nhập hội cùng bạn bầu thế giới. Khơi dòng văn hóa, giải quyết mọi nghịch cảnh để giao lưu…

     Và Huế, với màu tím thủy chung, cái rực rỡ sắc màu của bông trang bông phượng, làn hương thiết kế mộc lan, câu hò, điệu lý trên sông Hương… vẫn thao thiết hiện lên, bên rìa những tháng tháng hoàng dạ Sài Gòn , miền Tây, Kinh Bắc, thành phố Kyungju, hay Washington… vẫn không nhớ. “Huế xà mầm thơ trữ tình da diết cho từng thế hệ bằng cảnh quan, đất trời, bằng buồn vui nhân thế, bằng chìm nổi sông Hương, bằng nắng mưa đỉnh Ngự theo năm tháng, đến rồi đi?”. Tất cả cuộc đời nhiều dư vị, sắc màu, góc cạnh, làm cho ta yêu cuộc sống hơn. Và đôi khi, nghĩ hiểu sao, xin ta lại không nguôi nhớ Tiếc cái cuộc đời tươi đẹp ấy?...

Trần Thị Ngọc Lan                                                 

Biên tập viên NXB Văn Học

.

XÔI CHUÔNG - TÌNH QUÊ TÌNH NGƯỜI

Tác giả Lê Huỳnh Lâm 

   Về thể loại, thì tản văn dành cho rất nhiều người cầm bút. Nhưng để viết tản văn có chất, có tầm,... thì không mấy ai. Một thời gian khá lâu, tôi mới có cơ hội cầm trên tay tập tản văn nặng về chất lượng và chất lượng. Ngay cái đầu đề “Xôi chuông” cũng đã tạo ra tò mò. Xứ Huế này có đủ các loại xôi: Xôi bưởi, Xôi đậu, Xôi bắp, Xôi gà, Xôi thịt hon, Xôi cá, Xôi nếp một,... và bây giờ lại có “Xôi chuông” của nhà thơ Võ Quê. Đó là niềm tin nổi tiếng của tác giả, nhưng với đất Thần kinh này, thì chuông quen thuộc với mọi người đến nhẹ nhàng. Chuông Thiên mục, Chuông Phủ Cam, Chuông Cồn Hến, Chuông Tây Linh,... chuông chuông là âm vang tĩnh thức, là nhạc của ngôi cảnh trung tâm linh, là niềm hy vọng của dân khó khó,... Nhưng với Võ Quê, ngoài những ý niệm trên, còn là động lực hỗ trợ cho người yêu quý đang lâm bệnh bệnh. Phải ở trong hoàn cảnh đó mới được cảm nhận tấm lòng tác giả, phải rơi vào thời gian và không có thời gian tĩnh lặng mới trải nghiệm âm thanh ba vợi của chuông chuông. Tập sách dày hơn 230 trang, với 57 bài tản văn, trình bày ấn tượng với tranh bìa của họa sĩ Bửu Chỉ, trang trí mỹ thuật vẽ họa sĩ Nguyễn Tuấn, Nhà xuất bản Văn học ấn hành, có lời lót của nhà văn Trần Thị Ngọc Lan, tại công ty Thuận Phát. Tất cả các câu chữ trong tập sách đều là lời tâm sự của tác giả với một tình huống nặng nề ở vùng đất, là tiếng kêu của trái tim nhân ái đầy trăn trở lại xã hội. Nhưng qua những câu chữ của Võ Quê, người đọc còn cảm nhận được về một xứ thám hiểm, về những dấu ấn văn hóa đậm chất Cố đô,... qua tour du lịch cùng thi ca Huế lưu truyền qua thời kỳ , đặc biệt có:

Vò vọ mà chấm muối rang
Ai thích ăn bò vọ tìm Thuận An mà về.

     Hay với thời tiết Huế, tác giả là một chuyên gia về khí tượng học khi chỉ đưa văn hóa tiền nhân để miêu tả thời tiết của bốn mùa trên đất Thuận Hóa. Và những hạnh phúc và trăn trở của tác giả khi Huế có con đường Trịnh Công Sơn. Trong bài về chợ Chuồn thuộc làng An Truyền mà mọi người thường gọi làng Chuồn, tác giả như trở thành người tạo ra miễn phí cho các đặc sản của làng mình như: cháo lòng o Rê, mắm rỉ mệ nhỏ, đặc biệt bên cạnh thương hiệu rượu làng Chuồn nổi tiếng còn có bánh khoái cá kình là đặc sản chỉ có ở chợ Chuồn. Cũng là điều lạ đời nhưng lại có ở làng Chuồn: “Muốn ăn bánh, phải trực tiếp tới mua cá kình mang về hàng bánh khoái. Người ăn chỉ việc trả tiền bột, tiền công cho người đổi bánh”. Theo kinh nghiệm, nếu mua cá kình vào buổi chiều thì cọ cá có cát và chất thương. Những ngư dân cho biết, sau một đêm cá cựcnh thải ra những dư thừa ngày, nên buổi sáng, ngao cá rất sạch. Muốn có cá kình ngon, phải mua vào buổi sáng, vừa được tươi và sạch sẽ.

     Trong bài Nấm tràm, qua câu chuyện gia đình với hình ảnh người mẹ, người vợ ngọc hồng gửi con trai. Nhà thơ Võ Quê lại hướng dẫn cho người đọc cách bảo quản hồng tràm. Ngoài ra những hình ảnh văn hóa và con người của vùng đất văn vật, tác giả còn giới thiệu đến bạn đọc những chuyến hành trình trên mọi miền tổ quốc, hoặc qua những thành phố xa xôi như Kyungju tận của Kim Chi, hay thành phố Lowell, bang Masachusetts, thành phố New Haven kết nghĩa cùng Huế, rồi Washington, New York ở Mỹ; Nơi đã diễn ra cuộc trình diễn đặc sản âm nhạc Cố đô là Ca Huế cho công ty Mỹ.

LÊ HUỲNH LÂM

Cuộc gọi rượu cùng chuông Chuông

10/2013