Nhà thơ MARTHA COLLINS

Details

Published Date

Written by Võ Quê

Hits: 7536

Nhà thơ Martha Collins

Martha Collins was born in Omaha, Nebraska, in 1940. She earned a B.A. at Stanford University and holds a Ph.D. from the University of Iowa.

 

Collins is the author of a book-length poem, Blue Front (Graywolf, 2006), as well as four other books of poetry: Some Things Words Can Do (1998); A History of a Small Life on a Windy Planet (1993); The Arrangement of Space (1991), winner of the Peregrine Smith Poetry Competition; and The Catastrophe of Rainbows (1985).

 

var page_note_ratio = 1;

 

She has also published a chapbook, Gone So Far (2005); CO-translated two collections poems from the Vietnamese, The Women Carry River Water by Nguyen Quang Thieu (1997)

var page_note_ratio = 1;

and Green Rice by Lam Thi My Da (2005); and edited a volume of essays on Louise Bogan (1984).

var page_note_ratio = 1;

 

In Blue Front, Collins dissects a horrific lynching that occurred in her father's hometown (Cairo, Illinois) when he was a child. In a review in Booklist, Janet St. John writes: "Collins carefully examines the event and its aftermath, especially the effect on her father who later seeks a home in an all-white community. She then extends her thoughtful scrutiny to incorporate newspaper accounts, photographs, personal accounts, and history to expose the way racism permeates all layers of society. Collins employs a staccato, matter-of-fact tone that strikes like a sledgehammer at persistent, if hidden, hate. More than worthy as poetry, Blue Front is also a powerful statement about America and a potent reminder of humankind's terrible potential.

Her honors include fellowships from the National Endowment of the Arts, the Ingram Merrill Foundation, the National Endowment for the Humanities, and the Bunting Institute, as well as three Pushcart prizes and a Witter Bynner Grant for translation, and a Lannan Foundation Residency Grant.

Collins established the creative writing program at the University of Massachusetts-Boston, and currently holds the Pauline Delaney Chair in Creative Writing at Oberlin College. She lives in Oberlin, Ohio, and Cambridge, Massachusetts.

 

Martha Collins sinh tại Omaha, Nebraska, năm 1940. Bà nhận bằng Cử nhân nghệ thuật tại trường ĐHTH Stanford, và Tiến sĩ tại ĐHTH Iowa. Collins là tác giả bốn tập thơ Some Things Words Can Do (Đôi điều ngôn từ có thể làm, 1998); History of a Small Life on a Windy Planet (Chuyện một Cuộc đời Nhỏ nhoi trên Hành tinh Lộng gió, 1993); The Arrangement of Space (Sự sắp đặt của Không gian, 1991), đoạt giải cuộc thi thơ Peregrine Smith; và The Catastrophe of Rainbows (Thảm hoạ Cầu vồng, 1985). Martha Collins cũng là dịch giả tập thơ Những người đàn bà gánh nước sông (1997) của Nguyễn Quang Thiều, tập thơ 'Cốm non' của Lâm Thị Mỹ Dạ.

Martha Collins nhận được nhiều giải thưởng về thơ và dịch thuật. Hiện nay bà là giáo sư dạy viết văn tại ĐHTH Massachusetts ở Boston và ĐH Oberlin.   

Câu chuyện Ta Biết Rõ

(The Story We Know)

Cách bắt đầu bao giờ cũng vậy. Xin chào,
Xin chào. Bắt tay, quý danh. Rất hân hạnh, Ồ rất tốt,
kết thúc là Tạm biệt. Câu chuyện đó chúng ta biết rõ,
việc gì phải giả đò? Còn bữa trưa mai? Không được?
Được? Một omelette, xa lát, rượu vang lạnh?
Cách bắt đầu giản đơn, chừng mực, Xin chào,
và rồi đến Chủ nhật, cà phê, Times, ngày chầm chậm
trôi đi bên bếp lửa, bữa tối tám chín giờ
kết thúc là Tạm biệt. Câu chuyện đó chúng ta đều biết
quá rõ dù không lật sang trang, dù không nhìn chú thích
dưới hình, hay đọc nốt những dòng kế tiếp:
Cách bắt đầu bao giờ cũng vậy, Xin chào.
Nhưng một đêm, ngoài ô cửa lưới hình mắt cáo, tuyết bắt đầu
phủ trắng không gian, và cây tuyết tùng cao vút.
Tạm biệt là kết thúc mọi câu chuyện mà ta đều biết
đêm đó, khi hạ rèm, và,
ta ôm ghì lấy nhau trong màu trắng lạnh lùng
của con đường ta tất thảy đều bắt đầu và kết thúc. Xin chào
Tạm biệt  là câu chuyện duy nhất. Ta biết, ta đều biết.

Ngô Tự Lập dịch
 

Đôi điều

(Several Things)
 
Đôi điều có thể trong bài thơ này.
Mận hiện ra, trên cái khay bằng thiếc.
Một con thỏ rừng đẫm máu, treo ngược một chân.
Một bình hoa. Ba cây hẹ.
Một người đàn ông có thể hát, chiếc áo dài đỏ tía
thắt lưng vàng thắt nút hình vuông.
Ai đó có thể cởi nút.
Một người đàn bà có thể ném đồng vàng.
Một kẻ lạ mặt có thể nói câu sau,
Tôi vẫn đang chờ điều đó,
và mời một rổ táo đầy
hái sáng nay, trước lúc trời mưa.
Trong bài thơ này trời có thể đổ mưa,
nhưng nếu trời mưa, người đàn ông kia vẫn hát
dù tấm lụa đỏ tía có rơi
xuống gỗ sàn bóng loáng.
Trong bài thơ có thể trời đổ tuyết:
hãy nhớ cách người thợ săn giậm giậm đôi giày
trước khi dựa khẩu súng săn vào góc
và treo mũ lên chiếc móc đồng thau.
Có lẽ người đàn bà sẽ ngả chiếc ghế gỗ mun
và tìm bài hát mẹ chị ta từng hát.
Hãy nghe: người đàn bà đang chơi phần nhạc.
Người đàn ông đang hát phần lời.
Trong khi đó người thợ săn tắm bằng nước nóng
trong chiếc bồn trắng chân uốn sạch bong.
Hay người thợ săn đã bỏ đi? Và đôi giày của ông
đang in dấu trên tuyết vừa rơi xuống?
Khi nào người đàn bà chỉnh lại những đoá hoa?
Có phải trước khi người thợ săn trông thấy
cái hoa văn nhỏ xíu trên bình?
Hay trước khi người đàn ông bắt đầu gọt hẹ?
Đã đến lúc để người đàn bà
thái táo vào chiếc liễn xanh lam.
Một đứa trẻ có thể ngắm nhìn vỏ táo
dưới lưỡi dao kéo dài như một chiếc lò xo.
Cuối cùng nhưng không kém phần quan trọng, bạn có thể hiện ra.
Một đứa trẻ má hồng,
người thợ săn, hoặc một người lạ mặt.
Bạn có thể ở lại muộn và dùng bữa ăn khuya.
Một thực đơn Provence.
Một con thỏ đỏ hồng, bắn lúc bình minh.
Hẹ. Rượu Brandy. Ớt, muối.
Một quả táo trong khay.

Ngô Tự Lập dịch
 

Phòng trắng

(White room)

Người đàn bà ngồi trong căn phòng trắng
Nhìn chong chong những bức tường trắng
vòm trần trắng,
bầu trời trắng ngoài kia.
Chiếc ghế chị ngồi màu trắng, chiếc áo dài màu trắng
Chị đã quay chiếc gương bạc
úp mặt vào tường.
Một người gọi điện.
Anh nói về một thế giới trắng,
mây trắng, khắp mọi nơi.
Trang giấy trắng, chị trả lời.
Sẽ không lật sang trang.
Ngô Tự Lập dịch
 

Cô đơn, phải cẩn thận

(Alone, One Must Be Careful)  
 
Cô đơn là tìm cách khác hơn để sống cho qua
những ngày giờ dài hơn: để gọt bánh mì
vòng quanh cho đến khi chỉ còn lại một hình vuông hoàn hảo,
rót một cốc nhỏ rượu vang, sắp đặt
lại chiếc bàn bừa bộn như nó chỉ mang ý nghĩa
với duy nhất một người, soạn chiếc giường đôi
chỉ một nửa, và bao giờ cũng trả tiền nhà
đúng hẹn, không bao giờ không bao giờ mắc nợ.
Tôi đã nghe nói về một người đàn bà, đã chết
cô độc ra sao, người ta đưa chị vào, chị chảy máu ròng ròng,
chiếc cốc nước cam vỡ nát, theo lời kể mẹ tôi,
giữa hai chân. Tôi nhắm mắt, thấy màu đỏ rực
bên trong. Cha tôi, thở dài, đi ngủ.
Tôi sống một mình. Mẹ tôi chưa từng thế.       
 
Ngô Tự Lập dịch

  

Nguyen Ba Chung, Kevin Bowen, Martha Collins, Lady Borton, Larry Heineman, Fred Marchant.

Hanoi 2010.